Op zoek naar zingeving door verdieping van mens-, maatschappij- & godsbeeld
Stan Goetschalckx las enkele boeken om ons te laten nadenken over welke keuzes we maken om positief om te gaan met onze eigen samenleving, welk wereldbeeld we uitdragen, welk godsbeeld en ook welk zelfbeeld.
David Goldman bekijkt in zijn boek ‘How Civilizations Die (and Why Islam is Dying Too)’ (2011) de evolutie van beschavingen door de bril van een demograaf en zoekt dan naar een oorzakelijk verband tussen een dalend geboortecijfer en religie. Beschavingen in Europa, Japan, Turkije, Rusland en de islam … zullen allemaal nog deze eeuw verdwijnen, niet door externe factoren, maar door een collectieve beslissing tot culturele zelfdoding. Daartegenover straalt de ‘exceptionele’ Amerikaanse cultuur kracht uit, ze groeit en ze bloeit door de unieke plaats die ze geeft aan religie.
Het Obama-beleid in het Midden-Oosten en in Zuidoost-Azië, met de ‘revoluties’ in Egypte, Tunesië, enz. was pure en zinloze verspilling, want ze zijn ten dode opgeschreven volgens Goldman. Israël en India zijn de krachten voor de toekomst. Is het dan verwonderlijk dat deze dagen een MAGA-bijbel op de markt komt, die de Amerikaanse constitutie en de eed aan de vlag mee opneemt tussen de ‘heilige’ teksten?
Het boek van Goldman ergert me vanwege de arrogantie waarmee het geschreven is … en wegens het eenzijdige demografisch determinisme dat het uitstraalt. Toch een aanrader, omdat het boek helpt de impact van Amerika’s overtuiging van exceptionalism te zien en zo de Amerikaanse geest en politiek te duiden. In een bredere context: beschavingen en volkeren groeien en bloeien en verdwijnen, zoals de bladeren aan de bomen komen en gaan.
Dit dwingt ons na te denken over welke keuzes we maken om positief om te gaan met onze eigen samenleving, welk wereldbeeld we uitdragen, welk godsbeeld, welk zelfbeeld ook. De boeken die ik nu lees moeten me hierbij helpen.
Hans Küng, een Duits theoloog die recent is overleden, inspireert me al jaren. Van zijn talrijke en pertinente publicaties las ik nog eens zijn boek ‘The Catholic Church: a Short History’(2001), waarin hij de evolutie van de Kerk en haar impact op de Europese ‘christelijke’ beschaving en cultuur beschrijft. Ik luisterde naar zijn conferenties ‘Was ich glaube’ en las zijn boek ‘Global Responsibility: in Search of a New World Ethic’. Bij de Slegte kon ik zijn boek ‘Islam: Past, Present and Future’ (2007) op de kop tikken. Dat ligt nu klaar om te lezen.
Roman Krznaric ‘De goede voorouder’ inspireert tot ommekeer van kortetermijndenken naar langetermijnkeuzes die rekening houden met de toekomende generaties. In de CIMIC-nieuwsbrief#20 van februari 2021 heb ik dit boek al uitgebreid beschreven: https://cimic-npo.org/2021/02/27/item20-008a/
Het boek van paus Franciscus ‘Let Us Dream. The Path to a Better Future’ (in collaboration with Austen Ivereigh) vertrekt vanuit de harde en wrede realiteit van covid-19, George Floyd, BLM, enz. om systemen en ideologieën te analyseren.
Vanuit de honger en angst die deze crisis oproept, gaat hij samen met economen, activisten, wetenschappers, politici, enz. op zoek naar positieve inzichten en kansen om als wereldmaatschappij nu de juiste keuzes te maken en de evolutie van de wereldcultuur bij te sturen. Het boek inspireert! Het boek werd me toegestuurd.
In zijn wereldbekende boek ‘De meeste mensen deugen. Een nieuwe geschiedenis van de mens’ vraagt de Nederlandse historicus en journalist Rutger Bregman ons om helemaal anders naar de evolutie van onze en alle beschavingen te kijken. Een pleidooi voor een soort ‘positief anarchisme’ weg van betutteling, paternalisme, kapitalisme … zonder in het andere uiterste vast te lopen. Er is een ‘goede middenweg’ van nieuw realisme en als we afstappen van het determinisme, dat mensen van nature afglijden naar geweld en leren zien dat mensen ‘deugen’ en van nature naar ‘solidariteit’ neigen.
Het is geen boek tegen, maar voor … positief ageren, klimaatactie, enz. Het boek is eerlijk, inspirerend voor een nieuw mensbeeld weg van de drugs van machtswellust, narcisme, enz. Boeiend!
Stan Goetschalckx
David P. Goldman, How Civilizations Die (And Why Islam Is Dying Too), Regnery Publishing, Washington DC, 2011, 256 p., ISBN 978-1-59698-273-4
Hans Küng, The Catholic Church: a Short History, Weidenfeld & Nicolson, Londen, 2001, 231 p., ISBN 9780297646389
Pope Francis & Austen Ivereigh, Let Us Dream. The Path to a Better Future, uitgeverij Simon & Schuster, UK, 2021, 160 p., ISBN 9781643588322
Rutger Bregman, De meeste mensen deugen. Een nieuwe geschiedenis van de mens, De Correspondent, NL, 2019, 521 p., ISBN 9789082942187
Luister en kijk ook naar: Rutger Bregman en Marije over ‘De Meeste Mensen Deugen’ – Bing video en Rutger Bregman: We zijn ons eigen cynisme zat – Bing video
