Paolo Dall’Oglio, hoewel vermist, meer dan ooit levend
De stichter van het Syrische klooster Mar Moussa was jezuïet Paolo Dall’Oglio. Hij was door het regime-Assad in 2012 het land uitgezet omdat hij openlijk partij had gekozen voor de Syrische Revolutie van toen. “Maar herhaaldelijk trok Paolo terug naar Syrië om er te onderhandelen over de vrijlating van gijzelaars en om te bemiddelen tussen de verschillende gewapende groeperingen. Van zijn laatste bezoek keerde hij echter nooit terug.”
Dat schrijft Barbara Mertens in het voorwoord van het boek ‘Uit liefde voor de islam’ (Amoureux de l’Islam, croyant en Jésus) dat we samen vertaalden en mag doorgaan voor het testament van Paolo Dall’Oglio.
Ook nu nog koesteren de vrienden en vriendinnen van Paolo de hoop dat hij misschien nog in de kerkers van het regime-Assad gevonden zou worden. Tot vandaag is dat niet gebeurd. Hij blijft vermist, maar zijn wijsheid, filosofie en spirituele toekomstdroom blijven aanstekelijk en levend. Zijn levenshouding is er een van een ‘double appartenance’, een dubbel toebehoren.
Ik heb delen van het boek herlezen en kon niet nalaten hem in de volgende fragmenten weer zelf aan het woord te laten. Zijn visie is tegen de achtergrond van de actualiteit cruciaal voor christenen én moslims.
Marc Colpaert
Goed nabuurschap
“Ik zou de nadruk willen leggen op de theologische waarde en op het sacrament van het goede nabuurschap. Ik denk daarbij onmiddellijk aan de veertien eeuwen van gemeenschappelijk leven van oosterse christenen en moslims, zonder de Joden te vergeten. (…)”
“Het theologische aspect vindt zijn oorsprong in het feit dat het onmogelijk is om naast mensen te wonen die we als onderdanen van satan beschouwen! Als ik geloof dat mijn speelkameraad bestemd is voor de hel, hoe kan ik me dan inbeelden samen met hem te leven en te spelen? (…)”
“En hoe wederzijds respect betuigen als we de religie en het geloof van de ander als ongegrond beschouwen? Voorbij de dogma’s waarin we elkaar wederzijds veroordelen, drukt goed nabuurschap een welwillende hoop uit naar onze buurman. Ze wijst een weg naar een toekomst waarin christenen en moslims een gezamenlijke leef- en werkruimte delen. (…) Het probleem is dat dit goede nabuurschap in crisis is.”
Dubbel toebehoren, een enkel toebehoren
“We hebben er alle belang bij ons te verbinden in een logica van gezamenlijk toebehoren aan een post-nationale mensheid die in zekere zin ook post-religieus is. Mijn dubbel toebehoren vormt de rode draad in mijn leven.”
“De Kerk die gepassioneerd is door de universaliteit en verliefd op de spirituele rijkdom van volken, heeft mij gezonden om mijn gips van christelijke identiteit in de mal van de islam te gieten. (….)”
“Als ik de betekenis van dit dubbel toebehoren probeer samen te vatten, dan zou ik zeggen dat het plaatsvindt in de existentiële en contextgebonden dynamiek van verdieping en overstijging van elke belichaming van een vastgelegde identiteit.”
Paolo Dall’Oglio
Lees ook wat Barbara Mertens doorstuurde: Hommage Paolo Dall’Oglio
Uit een interview met Francesca Dall’Oglio, de zus van Paolo, over de betekenis van Paolo voor het Syrische volk: https://www.avvenire.it/mondo/pagine/l-intervista-capito-il-sogno-di-paolo-di-una-siri
“Eindelijk kunnen mensen woorden geven aan een project: mijn broer is een soort mythe voor hen, maar zijn leven is ook een waarheid”
Francesca Dall’Oglio, hoe voelt het om foto’s van je broer in een optocht in het centrum van Damascus te zien?
Francesca Dall’Oglio: “Het is ontroerend, vooral tegenover de achtergrond van de totale stilte over zijn lot. Voor minstens een deel van het Syrische volk is Paolo belangrijk. Ze begrepen hoeveel hij deed om Syrië te verzoenen, om een grondwet goed te keuren die rekening hield met mensenrechten. Hij was bereid hiervoor zijn leven te geven.”
“Dit alles is erg mooi. De optocht is geen op zichzelf staand teken. Een dissident, nog steeds in Syrië, vertelde me dat het web en vooral Facebook overspoeld wordt met berichten waarin naar Paolo wordt gevraagd. Ze zeggen: ‘Paolo waar ben je?’, ‘Paolo kom naar buiten’. Het is ontroerend!”
“De berichten komen niet alleen van moslims, maar ook van christenen die geen band hebben met Mar Moussa. Het is alsof de Syriërs nu eindelijk uitdrukking kunnen geven aan een eigen project. Paolo vertegenwoordigt een soort mythe, maar zijn leven is ook een waarheid.”
Onverwachte bevrijdingen vonden de afgelopen dagen plaats. Zijn er nieuwe tekenen over pater Paolo?
“Er is geen nieuws dat hij gevonden werd. Maar mensen van wie we niet meer wisten dat ze bestonden, komen nu levend uit die gevangenissen. Een Libanese man kwam na 45 jaar levend uit de gevangenis van Assad. Aan de familie was verteld dat hij dood was. De leugenachtige informatie die aan de families van ontvoerden werd gegeven, toont maar een fractie van het geweld van het regime.”
De val van Assad zet de tragedie van de Syrische ‘vermisten’ in de schijnwerpers. Welke verantwoordelijkheden komen naar voren? Hoe kan er recht worden gedaan zonder een verlangen naar wraak?
“We moeten – zou Paolo zeggen – een weg inslaan van verzoening over een heel lange periode. De ‘vermisten’ zijn dissidenten die in de val van het Assad-regime terecht zijn gekomen, maar een groot aantal mensen is ook in het noorden van Syrië verdwenen toen de terreurbeweging IS daar de plak zwaaide.”
“Het is belangrijk dat we verzoening tot stand brengen. Ik denk dat de vorming van een rechtsstaat, met erkenning van de rechten van elke gemeenschap een manier is om dit proces te starten. Ik weet niet of het mogelijk is, maar er is hoop.”
Paolo Dall’Oglio, als student bij de jezuïeten, ging naar Beiroet om ‘zichzelf Arabier te maken’ en werd daarna hartstochtelijk Syriër. Wat is zijn belangrijkste nalatenschap voor het nieuwe Syrië?
“Dat dialoog altijd mogelijk is, en met iedereen. Dialoog begint bij de erkenning van de ander. De dialoog met moslims droeg Paolo vanaf het begin in het hart. Het volstaat om het laatste interview te herlezen dat Paolo in Raqqa gaf, de dag voor hij werd ontvoerd.”
“Hij roept er alle Syriërs op zich te engageren opdat hun land opnieuw een weg zou ontdekken van harmonie te midden van diversiteit. Ik denk ook aan de Koerden, die zich hebben geëngageerd door IS te bestrijden, maar die door Turkije worden bestreden.”
“Er is nog een heel, heel lange weg te gaan. De nalatenschap van Paolo is dat er een weg kan worden ingeslagen. Ik moet denken aan wat de paus zei in de verklaring van Abu Dhabi: er moet een inclusief burgerschap komen.”
“We moeten de beschermingsmechanismen achter ons laten waarbij we bescherming krijgen in ruil voor onderwerping aan het regime. Nu is er bescherming voor burgers die allen tot één gemeenschap behoren. Ik geloof dat dit de boodschap van Paolo is.”
– Ook in de Standaard werd Paolo Dall’Oglio vermeld: https://www.standaard.be/cnt/dmf20241213_97270910
– Een geïnspireerd standpunt door Lieve Wouters op Otheo: https://www.otheo.be/artikel/ster-firmament-midden-oosten-lieve-wouters-standpunt
– Een artikel over de persconferentie van Oeuvre d’Orient over de situatie van christenen in het huidige Syrië, met ook een getuigenis van mgr. Mourad: https://www.otheo.be/nieuws/syrische-christenen-tussen-hoop-vrees-aartsbisschop-mourad-vraagt-einde-economische-sancties/
– Film ‘Ajoeni’ van filmmaakster Yasmin Fedda, een hommage aan Bassel Safadi, Paolo Dall’Oglio en de meer dan 130.000 vermisten in Syrië werd naar aanleiding van de gebeurtenissen in Syrië openbaar gemaakt: https://ayounifilm.com Je kan klikken op Watch for free
Lees verder (inhoud december 2024)
