Categorie: BRAZILIË

In tientallen Braziliaanse steden kwamen in januari 2023 mensen op straat om te protesteren tegen de poging tot staatsgreep van de bolsonaristen. Zij betuigden hun steun aan president Lula da Silva (foto: Globo.br).

Brazilië en het decennium van verval

Op zondag 8 januari 2023 bestormden in de Braziliaanse federale hoofdstad Brasília duizenden rechts-extremisten en aanhangers van voormalig president Jair Bolsonaro het parlementsgebouw, het presidentiële paleis en het hooggerechtshof. Zij richtten daarbij zware vernielingen aan en riepen het leger op om de net aangestelde president Lula da Silva ten val te brengen. De voormalige minister van Justitie, Anderson Torres, werd gearresteerd en de gouverneur van het federale district, Ibaneis Rocha, werd geschorst. De parallellen met wat gebeurde op 6 januari 2021 bij de bestorming van het Capitool in Washington DC door extremistische Trump-aanhangers zijn overduidelijk.
We vroegen aan prof. Neuri A. Alves, filosoof, onderzoeker en adviseur bij de vakbond Fetraf in Santa Catarina, om een persoonlijke analyse te maken van de gebeurtenissen.


 

Chapecó: universiteit van het volk

In Brazilië moet je nogal eens wat soepelheid aan de dag leggen. Agenda’s veranderen dikwijls. Deze keer vanwege het slechte weer. Vandaag zouden we een bijzonder agroforestrybedrijf van een jongere bezoeken, maar daar het een hevige regendag is, vervalt dat de laatste minuut. Al maar goed, want ik heb hier alleen maar sandalen. Wel jammer, want in september 2019 wilden we het bedrijf al gaan bezoeken. Ook toen lukte het niet.


 

Cisarte in São Paulo, een mooie afsluiter

De laatste activiteit in São Paulo is een bijzondere. Een toespraak voor een geïnteresseerd publiek van daklozen. Midden onder een viaduct van de achtbaanse weg Avenida 23 de Maio, één van de drukste wegen in de miljoenenstad São Paulo, bevindt zich een originele werking gericht op mensen zonder dak boven hun hoofd. Anno 2021 waren er 31.884 daklozen in deze Braziliaanse metropool.


 

Op bezoek bij de assentamento Nova Santa Rita waar boeren agro-ecologische groenten kweken voor de grootstad Porto Alegre

Laudato sí

Internationaal werd in mei de Laudato sí-week georganiseerd, met tal van interessante activiteiten. De historische, ecologische encycliek van paus Franciscus is een grote stap vooruit voor de zorg voor de planeet aarde en blijft na 7 jaar wereldwijd inspireren, ook in Brazilië.

Een bord ‘Ecoforte’ aan de ingang van het bedrijf van Vilmar herinnert nog aan de tijd dat de overheden de lokale biodiversiteit actief ondersteunden

Ipê, de hoofdstad van de agro-ecologie

Met een bus om 6 uur ‘s ochtends naar Caxias do Sul. Daar wachten twee mensen van Fetraf, deelstaat Rio Grande do Sul, me op. We rijden door naar Ipê, een stadje in de bergen ten noorden van Porto Alegre.


 

Aanhangers van Lula da Silva vieren de overwinning van de linkse kandidaat in de vroege ochtend van maandag 31 oktober 2022 in de straten van São Paulo

De ‘spirit’ van Jair Messias Bolsonaro

Velen hadden verwacht dat Lula da Silva meteen in de eerste ronde van de verkiezingen in Brazilië, op zondag 2 oktober, tot president zou zijn verkozen. Hij haalde niet de verhoopte 50 procent en huidig president Jair Bolsonaro haalde meer dan 40 procent, veel meer dan de opiniepeilingen hadden voorspeld. Ondertussen is nu ook de tweede ronde op 30 oktober achter de rug en haalde Lula het nipt van Bolsonaro.


 

Het historische trammetje brengt toeristen naar boven in Santa Teresa, een bekende wijk van Rio de Janeiro

Braziliaanse wortels

66 jaar mogen worden in Rio de Janeiro is een feest, zeker in de hoge buurt Santa Teresa. Meer dan 100 jaar lang bracht een Belgische tram de toeristen naar boven. Enkele jaren geleden gebeurde er een dodelijk ongeval. Sindsdien is er een nieuwe tram, maar volgens het oude concept.


 

Lombada

Het was geen dag om als ‘ambassadeur’ van de Grootouders voor het Klimaat trots op te zijn. Na twee dagen Recife met een debatavond in een stadscentrum van MST, de beweging van landloze boeren, reis ik met een vliegtuig via Fortaleza naar Belo Horizonte. Duizend kilometer met een bus zie ik wel zitten, maar 2 à 3000 km is me wat te veel.


Een bijeenkomst van de beweging van daklozen MSTB in Salvador de Bahia (foto: Luc Vankrunkelsven, mei 2022).

Brazilië: wereldkampioen in ongelijkheid

De busreis van Barreiras naar Salvador da Bahia loopt niet erg vlot. Plots stijgt er rook op aan de achterkant van de bus. We moeten onderbreken. Gelukkig zijn de Brazilianen soepel wat uren betreft. We komen met twee uur vertraging aan.

In de voormiddag: een interessant gesprek met studenten en professoren aan de universiteit van deelstaat Bahia; in de namiddag met de geografen van de Federale Universiteit in Salvador.


Het Ecocentrum (IPEC) in Pirenópolis oogt bijzonder indrukwekkend

Pirenópolis: van permacultuur tot Santo Divino

Tien jaar geleden al werd ik met aandrang uitgenodigd om eens naar hét centrum van de permacultuur in Pirenópolis te gaan. Nu is het er eindelijk van gekomen, al ligt het indrukwekkende centrum IPEC door de pandemie al twee jaar stil.

Een van de weinige restanten die er van het oorspronkelijke landschap van de Cerrado overblijven

‘Landbouw is ons leven’

De nachtrit van Pirenópolis naar Barreiras is niet simpel. Wegens de airconditioning is het bijzonder koud in de bus. Slapen is er deze keer niet echt bij. Tegen de ochtend bereiken we Bahia en vóór de stad Luís Eduardo Magalhães wordt de sojaramp weer zichtbaar. Het doet pijn aan de ogen.

Het Instituto Oca do Sol

Ieder zijn zwembad in de sojawoestijn

Ik reis nu voor de 25ste keer naar Brazilië. Misschien de laatste keer? Wie weet hoe het leven verloopt?

Ik reis vooral per bus, maar voor extreem grote afstanden ook twee keer met een vliegtuig. Kwestie van mijn ecologische voetafdruk in het oog te houden. Heen- en terugreis over de oceaan zijn uiteraard ook per vliegtuig. Een maand meereizen met een sojaschip is mij nog niet gegeven.

De bekende fotograaf Sebastião Salgado en zijn vrouw Lélia Deluiz Wanick Salgado

Spinnenwebben

In de ‘Oca do Sol’ hangen hier nu tussen de bomen vele spinnenwebben. Onze taak is wereldwijde webben weven. Daarom toch zo’n reis af en toe, want met internet alleen komen we er niet. En ja, het internet heeft al jaren evenveel uitstoot als de vliegtuigen wereldwijd. Niet dat ik het overvloedig gebruik van vliegtuigen ga verdedigen, maar met de vele toepassingen van internet (denk aan Spotify en Netflix) zijn we toch ook ver van huis.

Een duwboot volgeladen met soja op de Amazone

Brazilië, China en de varkens

Sinds haar ontstaan anno 1990 is Wervel begaan met het ‘overzeese sojadrama’. Met de zogenaamde ‘Groene Revolutie’ in de jaren 1960 begon de opgang van soja vanuit Santa Maria in de Braziliaanse deelstaat Rio Grande do Sul. Soja was de locomotief van die ‘revolutie’.

Veevoeder, een geschiedenis van interafhankelijkheid

Een rode draad doorheen vele verhalen is wel de ‘geschiedenis van het veevoer’. Bij wijze van afsluiter geef ik een samenvatting van ideeën.

Juridisch offensief van een losgeslagen rechtse president

Er is al veel gezegd en geschreven over de rechts-populistische Braziliaanse president Jair Bolsonaro, over zijn misogynie, zijn klimaatontkenning, zijn ronduit contraproductieve houding tegenover de coronaramp die zich voltrekt in het reusachtige land enz....

De ‘inheemsen’ gaan ons voor

Begin mei protesteerden Brazilianen die in België wonen aan de Braziliaanse ambassade in Brussel tegen het non-beleid van president Jair Messias Bolsonaro i.v.m. de covid-19-crisis. Op donderdag 20 mei werd er tijdens de Europese...

Brazilië, een ‘biologisch Fukushima’

De Braziliaanse president Jair Messias Bolsonaro heeft van in het begin de ernst van covid-19 genegeerd: “Het is maar een griepje” en “Ja, we moeten toch allemaal eens sterven”. Zelfs nu er in april...