We vinden een weg ...
De oorlog in Soedan is momenteel het meest verwaarloosde conflict ter wereld. Met ruim 10 miljoen vluchtelingen, een dreigende massale hongersnood en misschien zelfs een nieuwe genocide in West-Darfur. Dit is niet meteen het land waaruit je een spannende filmproductie zou verwachten, en toch is regisseur Mohamed Kordofani daar met ‘Goodbye Julia’ glansrijk in geslaagd.
door Ken Matthysen (IPIS)
door Ken Matthysen (IPIS) · Published 27/05/2024 · Last modified 15/06/2024
Eind april brachten verschillende internationale media beschuldigingen naar buiten dat de Amerikaanse elektronicareus Apple ‘conflictmineralen’ zou betrekken uit het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC). De realiteit achter deze beschuldigingen is vrij complex. De redenen voor de Congolese regering om zich nu uit te spreken, lijken verder te gaan dan zorgen over mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketens van mineralen uit het oosten.
Het is nog donker wanneer ik het taxistation binnenstap en de regen me van het ene lekkende afdak naar het andere duwt. De gebruikelijke chaos gaat door op een laag modder en ook dat is niet uitzonderlijk. De reizigers sijpelen binnen terwijl we wachten tot de laatste zitplaats is verkocht. Vaste vertrekuren zijn er niet en aankomsturen doen er niet toe. De eerste vraag die we stellen bij het binnenlopen van een station, is hoeveel plaatsen nog vrij zijn.
United Nations Secretary-General Antonio Guterres is expected to alert the Security Council in the coming days that Sudan has entered a downward spiral of extreme conflict-induced hunger, Human Rights Watch said on 15 March. The council should immediately take action, including by adopting targeted sanctions against individuals responsible for obstructing aid access in Darfur.
Zaterdagavond 17 februari 2024 kwam het in Den Haag tot hevige rellen bij betogingen van Eritrese jongeren tegen een festival dat georganiseerd was door regeringsgezinde groepen van Eritreeërs. Dit roept veel vragen op.
Het is trouwens helemaal niet de eerste keer dat het in Europa tot gewelddadige confrontaties komt tussen voor- en tegenstanders van het dictatoriale regime in Asmara. Een poging om wat verder te kijken dan de waan van de dag, want er zit duidelijk een patroon achter het geweld: de zogenaamde ‘transnationale repressie’.
door Guli Dolev-Hashiloni & Martin Plaut & EEPA
door Guli Dolev-Hashiloni & Martin Plaut & EEPA · Published 29/02/2024 · Last modified 09/03/2024
Israeli authorities have long turned a blind eye to the threat Eritreans face from their own government, leaving the community desperate to protect itself, writes Guli Dolev-Hashiloni on the alternative Israeli online 972 Magazine.
On Saturday [2 September 2023] there was a full-scale riot in Israel, with groups attacking each other with poles, bricks and anything else they could lay their hands on. The fighting on the streets of Tel Aviv left at least 160 people injured, with eight in a serious condition. Almost 50 police officers were also injured, most suffering from bruises and other injuries caused by stone-throwing.
Riots broke out in The Hague on 17 February 2024. It is the latest in a string of clashes around the world involving pro-democracy and pro-government Eritreans.
Toegegeven, tot voor enkele maanden deed de naam James Barnor (94 jaar ondertussen) ook bij mij geen belletje rinkelen. Nochtans is de Ghanese pionier in de fotografiegeschiedenis een naam om te onthouden. In het Antwerpse Foto Museum (FoMu) loopt nog tot half maart de overzichtstentoonstelling James Barnor – Studio of Life. Die biedt – na eerder in Londen, Lugano en Detroit te zijn neergestreken – een mooie kennismaking met Barnors indrukwekkende carrière. Die overspant ruim zes decennia en getuigt van zijn unieke bijdrage aan de dekolonisering van de Afrikaanse fotografie. Er blijkt zelfs een directe band met België te zijn…
Het is zondag, 26 november, een uur of vier in de ochtend. Eén van de nachtwakers maakt me wakker. Hij hoort schoten, maar ook zwaarder geschut. Ik reageer geërgerd omdat mijn nachtrust, zo nodig en welgekomen na een volle werkdag, bruusk is verstoord. Het klinkt ver, in onze straat lijkt het kalm, moest hij me daarvoor wakker maken? De slaaproes houdt me maar even in zijn greep, al snel ontwaakt ook mijn bewustzijn en besef ik: dit is geen gewone zondagmorgen.
Op 20 december gaan de Congolezen naar de stembus. Niet minder dan 25 kandidaten hebben zich gemeld voor het presidentschap. Maar de verkiezingen zullen in het oosten van Congo worden overschaduwd door het fors toegenomen geweld in de provincies Noord- en Zuid-Kivu en Ituri. Vooral de rebellen van de M23, gesteund door buurland Rwanda, en allerlei lokale milities, gesteund door huurlingen, maken zich op grote schaal schuldig aan oorlogsmisdaden. Ook het regeringsleger (FARDC) gaat daarbij niet vrijuit. Volgens recente cijfers van de VN zouden in totaal bijna 7 miljoen Congolezen op de vlucht zijn voor het geweld. Een analyse door experts van IPIS.
Vooral West-Afrika werd de voorbije jaren geteisterd door een schier onophoudelijke reeks van militaire staatsgrepen waarbij democratisch verkozen regeringen de plaats moesten ruimen voor junta’s: Mali, Guinee-Conakry, Burkina Faso, Soedan en op 26 juli nog in Niger. Thalif Deen, senior editor bij IPS en een expert inzake de VN, schreef er een artikel over. Hij vindt dat de VN zou moeten verhinderen dat militaire leiders het woord nemen tijdens de jaarlijkse plenaire zitting van de Algemene Vergadering in New York.
Met de vrijheid van meningsuiting en de bewegingsruimte voor het maatschappelijk middenveld in het algemeen gaat het wereldwijd niet de goede kant op. Maar vooral zuidelijk Afrika lijdt onder een toenemende repressie door de overheden, waarschuwt mensenrechtenorganisatie CIVICUS.
Met de zomermaanden voor de deur hebben velen onder ons hopelijk wat meer tijd om eens een goed boek vast te pakken en wat bij te lezen, al dan niet op een mooie vakantieplek. Als redactie van de CIMIC-Nieuwsbrief hebben we een eigenzinnige keuze gemaakt van boeken (en een streepje muziek en een expo) die we zelf graag gelezen hebben of die nog op onze stapel ‘te lezen’ liggen te wachten. Boeiende lectuur toegewenst en een prettige zomertijd!
In het VRT-reportageprogramma Pano van 19 april kregen we het verhaal te horen van gedupeerde Vlamingen die geïnvesteerd hebben in een toeristisch ressort in Kaapverdië. Ze gaven allemaal tussen de 200.000 en 400.000 euro aan een dubieuze ontwikkelaar die op het mooie strand van Santa Monica op het eiland Boa Vista een complex aan vakantieverblijven zou bouwen.
Nu is ook Nederland ‘gidsland’ de trappers kwijt. Een rechtse Kamermeerderheid (met o.a. extreemrechtse figuren als Geert Wilders (PVV) en Thierry Baudet (FvD) op kop) wil, in navolging van het Verenigd Koninkrijk en Denemarken, een deal sluiten met Rwanda om er asielzoekers naar te deporteren. “Een triest plan dat gedoemd is te mislukken”, stelt de Nederlandse migratiespecialist Jeroen Corduwener.
Er is zeker geen reden om te vervallen in doemdenken en Afro-pessimisme, maar niemand kan er nog naast kijken dat enkele landen in West-Afrika de voorbije maanden in een zeer penibele situatie zijn terechtgekomen. Vooral in Mali en Burkina Faso wordt de toestand stilaan dramatisch. Maar ook dichterbij, in Tunesië, gaat het van kwaad naar erger, het land balanceert op de rand van het staatsbankroet. Een kort overzicht.
Naar schatting 1,2 miljoen mensen moesten in 2020 op de vlucht in de Hoorn van Afrika (Kenia, Somalië, Ethiopië, …). In de Sahellanden Burkina Faso, Mali en Niger gingen nog eens 1,25 miljoen mensen op de loop. Naar schatting 12 procent van alle nieuwe ontheemden wereldwijd vond plaats in het oosten en de Hoorn van Afrika. De reden: klimaatrampen.
Al ruim drie maanden overheerst de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne het wereldnieuws, tenminste dat zijn wij toch geneigd te denken vanuit een Europees of westers perspectief. Alsof in andere continenten de aan de gang zijnde gewapende conflicten plotseling zouden zijn stilgevallen omdat er nu weer een oorlog op Europese bodem is losgebarsten en ook Europeanen op de vlucht moeten voor het brute oorlogsgeweld. Bovendien is Rusland als grootmacht al veel langer militair teruggekeerd in Afrika.
De verontwaardiging over de Russische inval in Oekraïne is niet overal even groot: in Afrika ziet het plaatje er anders uit. “We voelen ons als Afrikanen helemaal niet betrokken bij dit conflict.” Of biedt de inval Afrikaanse landen toch een nieuwe gelegenheid om zich af te zetten tegen westerse inmenging en bemoeienis? Een analyse door Kris Berwouts.
Het Afrikaanse continent wordt al geruime tijd getroffen door de klimaatverandering, een door de mens veroorzaakt fenomeen, waar de meeste Afrikaanse landen nauwelijks aan hebben bijgedragen. Om de redenen daarvoor te duiden, moeten we terug naar de koloniale periode, toen vooral Europese kolonisatoren deze landen hebben ingericht als wingewesten van waaruit ze naar believen ruwe grondstoffen konden wegslepen.
Overgelaten in de handen van zelfbenoemde anti-imperialisten met een virulent en verdelend discours, was het politieke panafrikanisme al een tijdje failliet. Maar er ontstaan nieuwe gevoeligheden, die de blik resoluut naar de toekomst richten, klaar om die aan te passen aan de enorme uitdagingen van het heden. Achille Mbembe fileert het panafrikanisme in het licht van de recente gebeurtenissen in Afrika.
De Kameroense historicus Achille Mbembe heeft van de Franse president Emmanuel Macron de opdracht gekregen een reeks dialogen over het Afrikaanse continent te voeren en concrete voorstellen uit te werken voor de top Afrika-Frankrijk, die op 8 oktober 2021 in Montpellier plaatsvond, en analyseert de weg die daarbij is afgelegd. Hij vereffent en passant een paar rekeningen met zelfverklaarde ‘panafrikanisten’ die hij gebrek aan consequentie en intellectuele durf verwijt.
