De canon van ‘Nieuw Rechts’ in Duitsland
Het is niet overdreven te stellen dat Duitsland in rep en roer staat. Er is veel aan de gang. Wat houdt het land nog samen? Hoe moet het verder met de slabakkende economie? Waar is het de AfD (de partij Alternative für Deutschland) en Die Neue Rechte (Nieuw Rechts) vandaag om te doen? Waar staan en waar gaan ze voor? Kunnen de moedige betogingen van vele honderdduizenden mensen dit nog een halt toeroepen? In elk geval zijn er veel meer hoopvolle reacties tegen extreemrechts dan in Nederland en Vlaanderen.
De Duitse kranten staan er bol van. Moeten we in onze CIMIC-Nieuwsbrief – altijd benieuwd naar wat er in de verre wereld gebeurt – het ook niet hebben over het eigen (Europa)huis als het begint te branden, zoals sommige Duitse columnisten aangeven? Moet AfD niet verboden worden?
Een uitgebreid artikel in Die Zeit van 1 februari trok onze aandacht. Wat leest Nieuw Rechts? Die Neue Rechte is de benaming van “het informeel netwerk van groepen, individuen en organisaties, waarbinnen nationalistisch-conservatieve en extreemrechtse krachten samenwerken om aan de hand van verschillende strategieën antiliberale en antidemocratische posities in de samenleving en in de politiek mogelijk te maken” (definitie van het Bundesamt ter bescherming van de grondwet).
Journaliste Mariam Lau wierp een blik op de literatuurcanon van de partij AfD en de bewegingen eromheen. We willen de angst niet voeden, maar we schrokken toch bij wat we te lezen kregen. Wat opvalt, stelt de auteur, is dat Nieuw Rechts geen geheimen meer heeft. Er wordt openlijk over de machtsovername gediscussieerd en er worden scenario’s ontwikkeld. De beweging wil systeemwisseling, een Umsturz, een revolutie.
‘Das andere Deutschland’
In Das andere Deutschland van 2017, een boek van Erik Lehnert en Wiggo Mann, klonk het zo: “Jullie zijn niet alleen!” En op de vraag “Wie is je strijdmakker?” kon men als antwoord lezen: “De Junge Freiheit-lezer, de traditionele Burschenschafter, de identitaire activist, het slapende Junge Union-lid, de harde voetbalfan, de lezersbriefschrijver aan de FAZ (Frankfurter Allgemeine), de evangelische christen, de traditiegetrouwe katholiek, de AfD-kosmopoliet, de gedesillusioneerde leraar, de avondwandelaar in Dresden, de weigeraar om radiobelasting te betalen, de bioboerin of de metapoliticus van het Instituut voor Staatspolitiek (IfS)”.
Junge Freiheit (JF) is een Duits weekblad (oplage 27.000 exemplaren) dat als spreekbuis van Nieuw Rechts wordt beschouwd. Sommige Burschenschaften of traditionele studentenverenigingen (zoals Danubia) worden vandaag gelieerd met extreemrechts. De Junge Union is de gezamenlijke jongerenorganisatie van de twee christendemocratische partijen CDU en CSU (130.000 leden). Lehnert noemt zijn typologie ‘een brede basis voor weerstand’.
IfS is de denktank van de Nieuw-Rechtse uitgever Götz Kubitschek die door de veiligheidsdiensten als zeer extreemrechts en ongrondwettelijk (verfassungsfeindlich) wordt gescreend. Lehnert is sinds 2008 de zaakvoerder van IfS, en intussen ook spreker voor de AfD-fractie in de Landtag (deelstaatparlement) van Brandenburg.
Met de linksen leven (Mit Linken leben)
In 2017 deed ook een ander boek, Mit Linken leben, een oproep tot zogezegde warme solidariteit: “Laat jullie niet ontmoedigen door de bijna uitzichtloze situatie!” Er werd zelfs een soort leuke guerrilla gesuggereerd.
Wie van mening was dat ‘opa OK was’ en dat “de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog ook een Nürnberg verdiend hadden”, wie vindt dat de “democratie overschat wordt en dat ze voor een God gehouden wordt , die er geen is”, wie zich als “Poetin-, Orban-, en Assad-aanhanger uitgeeft”,… of wie “transseksuelen voor geestelijk gestoorde mensen aanziet, die eerder een therapie dan eigen toiletten nodig hebben” – “wie tegenover dit alles ‘ja’ zegt, is in de huidige situatie de non-conformist, de dissident, de stoorzender”.
Aldus de auteurs Martin Lichtmesz en Caroline Sommerfeld. Ze manen hun lezers aan: “Wees geen verbitterd slachtoffer, maar een gelukkige krijger, een happy warrior… Ervaar de lust, het verlangen, de flow van het rechtszijn”.
De twee boeken verschenen bij de Nieuw Rechtse uitgeverij Antaios van Götz Kubitschek.
Een heel andere toon in 2024
In het huidige superverkiezingsjaar 2024 heerst een heel andere toon. De twee teksten die het nieuwe rechtse denken tot uiting brengen, zijn Regime change von Rechts en Politik von Rechts.
Regime change von Rechts werd geschreven door Martin Sellner, de Oostenrijkse gastspreker tijdens de recente deportatiegesprekken (Remigration) in Potsdam. Politik von Rechts is van de hand van Maximilian Krah, de belangrijkste AfD-kandidaat en lijsttrekker voor Europa.
Krah erft het geestelijk gedachtegoed van de 82-jarige AfD-erevoorzitter Alexander Gauland, die ook het voorwoord voor Politik von Rechts schreef. Volgens Gauland is “de vijand niet het marxistisch socialisme, maar het woke linksliberalisme… De één-wereld-ideologie van de liberale elites vernietigt de samenhang van het leven, van de tradities van volgroeide gemeenschappen en zodoende van het Humanum zelf”.
Ook voor de 47-jarige katholiek Maximilian Krah, vader van acht kinderen uit verschillende relaties, is een “alliantie van het geglobaliseerde bezitters-burgerdom met links liberale elites die geen identiteit meer erkennen en het volk haten, de grootste vijand”.
“Niemand”, zo stelt Krah, “is een betere belichaming van die vijand dan de Amerikaanse investeerder George Soros”, die overigens – zo wordt antisemitisch gesuggereerd – niet toevallig ook Joods is.
Wat nieuw is
Maar Krah wijkt wel van Gauland af. Wie zich rechts noemt, mag zich volgens hem niet achter het woord conservatief wegstoppen. “Conservatisme is voor menigeen tot een deugd van moedeloosheid of van intellectuele lafheid ontaard.”
In plaats van zelf avant-garde te zijn, bezorgt men zo aan de linkse elite een voortrekkersrol. “Het ware conservatisme is niet afwachtend en gemakkelijk, zoals dat van de liberaal-conservatieven, maar moedig, vechtlustig en avant-gardistisch.” Krah wil ‘rechtse identiteitspolitiek’. Het gaat voor hem niet meer om het behoedzaam ‘conserveren’, of om de impact van de vooruitgang te verzachten zoals de conservatieven van CDU/CSU het willen.
“Het gaat over een organische orde op basis van wat zich uit de natuur, de traditie en de cultuur ontwikkelt.” De legitimatie voor beslissingen van de staat is niet het formeel correcte handelen, en ook niet de steeds veranderende grondwet. Krah wil een volledige systeemwisseling, een revolutie, een ander Duitsland.
Krah is bovendien bezorgd over de erosie van de familie die onder meer door de filosofie van Michel Foucault werd teweeggebracht. Familie is hét thema dat de AfD bezighoudt. Krah vindt dat ‘onmannelijke’ mannen en op een beroep gefixeerde vrouwen radeloos tegenover elkaar staan. Het ontkennen van mannelijkheid heeft ertoe geleid dat men mannelijkheid als toxisch ervaart.
“Daardoor” – aldus Krah – “heeft een derde van de jonge mannen geen seksueel leven en daalt de testosteronspiegel permanent”. Voor hem “bevestigt rechtse politiek echte mannelijkheid en zorgt ze voor ruimte waar die kan worden geleerd en gepraktiseerd – van de voetbalclub tot de studentenvereniging”.
Op TikTok zei hij: “Laat je niet wijsmaken dat je lief, zacht en links moet zijn. Echte mannen zijn rechts. Echte mannen zijn patriotten. En dan gaat het vanzelf goed met de vriendin.”
Alles vertrekt vanuit de organische orde
En dan doemt het begrip ‘volk’ weer op. Een volk deelt een lot, en dat lot wordt door geboorte aan autochtonen geschonken. De migrant moet zich dat lot door inpassing en aanpassing eigen maken. Wie daar niet toe bereid is, moet door financiële stimulansen aangezet worden tot Remigration (gekozen tot het Unwort, slechtste woord van het jaar) en niet langer door sociale uitkeringen boven water gehouden worden.
Sociale uitkeringen zouden in de toekomst trouwens moeten worden gekoppeld aan de familie. Het pensioen van de ouders zou afhankelijk moeten zijn van de bijdragen van de kinderen. Slotsom: “dan blijven alleen maar diegenen over die bij ons passen”.
Krah brengt de ingeburgerde migranten in stelling tegen de nieuwe en verzekert: “Niet jij wordt uitgesloten, maar diegenen die hier in 2015 aangekomen zijn en nog steeds van de bijstand leven die jij betaalt. Daarom moeten jullie voor mij kiezen zodat we weer een normaal Duitsland krijgen”.
Niet iedereen in de AfD is het met Krah eens. Vooral als hij ondanks de anti-islam gevoelens in zijn partij te kennen geeft dat de islamitische volkeren geen vijand zijn en dat bijvoorbeeld de zege van de Taliban in Afghanistan een ‘overwinning’ is op de westerse decadente van de Pride Parades.
Krah heeft bovendien een zwak voor autoritaire regimes, ongeacht of ze islamitisch, Hongaars, Russisch of Chinees zijn. Hoofdzaak is: het antiliberaal zijn.
In de AfD zijn er heel wat heftige meningsverschillen over de rol die Duitsland in de wereld zou moeten spelen. Maar over een ding zijn ze het allemaal eens: de grote vijand is het liberalisme.
Nieuw Rechts, Sellner en Krah houden het liberalisme voor een zwak decadentiefenomeen, maar zien anderzijds dat het een wereldwijde ‘omvolking’ (Bevölkerungsaustausch is de nieuwe verwoording) en een Great Reset tot stand kan brengen, waarbij de wereldwijde financiële elites op kosten van het ‘gewone volk’ een autoritaire, neoliberale wereldregering willen oprichten.
Journaliste Mariam Lau besluit haar analyse als volgt: “Of het rechts-radicale tegenontwerp – een Duitsland voor de Duitsers, met een organische orde in de plaats van een grondwet, in naam van een collectief en niet van het individu – een noemenswaardig deel van de bevolking werkelijk zal kunnen enthousiasmeren, daarover is grote twijfel gerezen sinds het Potsdam-gesprek” (nvrd: met Martin Sellner).
Het woord Remigration kan het woord Deportation niet langer vervagen of uitwissen. Een zeer groot deel van Duitsland, zo is duidelijk, heeft er nu meer dan genoeg van. Nie wieder ist jetzt!
(Vertaling en parafrasering door Marc Colpaert)
Lees verder (inhoud februari 2024)
