Redactioneel

Hoop en troost in de rand

Op de Klimaattop in Glasgow werd voortdurend verwezen naar kinderen en kleinkinderen. Maar die kinderen en kleinkinderen wogen in de beslissingen blijkbaar toch niet genoeg door om hen nadien recht in de ogen te kunnen kijken. Ze werden toch weer even opzijgezet. Wegens ‘de (economische) betaalbaarheid’.

Het is misschien eigen aan de mensensoort dat alleen kinderen – ook na gekibbel – zowel materiële dingen als ideeën altruïstisch en kwistig kunnen wegschenken. In veel wijsheidstradities wordt voortdurend gezegd dat we als volwassenen – ongeacht gender, afkomst en kleur – telkens weer een nieuwe ‘onschuld’ moeten vinden om te verhinderen dat we onszelf en anderen vernietigen.

‘Groei’ is daarbij momenteel een valkuil. Maar niet voor kinderen die biologisch en organisch nu eenmaal moeten kunnen ‘doorgroeien’. Welk zingevingsysteem krijgen ze in de toekomst aangeboden? Hoop en troost doemen altijd weer op in de rand.

In Glasgow tekenden China en India bezwaar aan bij de formulering in de eindtekst rond het ‘afbouwen’ van steenkool. Redactielid Koen Stuyck was in Glasgow aanwezig en legt uit waarom de VS en de EU zelf boter op het hoofd hebben. “Het is hypocriet om China en India hun grote energieverbruik en uitstoot te verwijten wanneer we het grootste deel van onze (westerse) voetafdruk geëxternaliseerd hebben naar het verre buitenland.” Per capita stoot India weinig uit. Daardoor staat het land met zijn klimaatbeleid op de tiende plaats. België bengelt achteraan op een beschamende 49ste plaats. Onze buurlanden bevinden zich in de top-20. Koen Stuyck zoekt uit hoe dat komt.

Hoopvol was dan weer de geslaagde klimaatactie van de Grootouders voor het Klimaat. Dirk Van Esbroeck die zelf vier dagen mee stapte van Edinburgh naar Glasgow beschrijft de succesvolle tocht en verklaart de impact ervan.

Hoe moeilijk de Vlaamse regering het heeft om een coherent klimaatplan uit te werken, blijkt ook uit de analyse van Luc Vankrunkelsven en veehouder Dirk Rummens i.v.m. de aanzwellende veestapel. Dat probleem moet eind van dit jaar opgenomen worden in het hoognodige stikstofdebat. Maar boeren hebben zich in grote schulden gestoken.

De biologische veehouderij in Vlaanderen staat voor grote uitdagingen. Hoe dat komt, kan je lezen in ‘Exportlandbouw en klimaat’. De voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat, Hendrik Vandamme, vindt dat we minder op export moeten inzetten en dus minderen in ‘productie’, opdat boer en boerin, én varkens er beter van zouden worden.

Ook vanuit Indiakomt – ondanks de honderden dodelijke slachtoffers – het hoopvolle nieuws dat de regering-Modi haar drie draconische landbouwwetten na een jaar heftig protest heeft teruggetrokken. Bernard D’Sami (Loyola College, Chennai) legt het verband tussen de gevaarlijke (afgewezen) wetsvoorstellen en de noodzakelijke landhervormingen. Is de actie van de Indiase boeren een ‘kairos-moment’ geweest in de geschiedenis van het land en hebben ze een halt toegeroepen aan de ‘chronos-groei- én meet-mentaliteit’?

Diezelfde trend ziet Greet Callaerts ook bij de vele zelforganisaties in Brussel. Kairos, de leefwereld van de mensen zelf, gaat er boven Chronos, de systeemwereld van de bureaucratie. Storytelling zonder afbakening in tijd of in onderwerpen. Mensen zoeken in zelforganisaties samen uit, leggen connecties, en zoeken oplossingen. “Het gaat om de hulpvraag achter de gekende problemen, de binnenkant, de impact van het beleid op wat je niet ziet… Het informele verlaagt alle drempels om te kunnen aankaarten wat er niet werkt in het systeem…”.

Ook de recente Afrika-Frankrijk-top in Montpellier onder begeleiding van de Kameroense historicus Achille Mbembe gaf aanleiding tot hoopvolle openingen, nieuwe ideeën en voorstellen die helend moeten worden voor de relaties tussen beide. Jan Van Criekinge vertaalde de visie van Mbembe zoals gepubliceerd in Jeune Afrique. Mbembe gaf er a.h.w. een blauwdruk van wat de Afrikaanse samenlevingen kunnen worden, hoe relaties kunnen worden hersteld en hoe de volgende generaties zich zullen moeten bevrijden uit ‘gesloten en onbeweeglijke systemen’. Geen enkele top “heeft ongetwijfeld zoveel enthousiasme en passie gewekt, zowel in Afrika als in de rest van de wereld”.

In ons eerste Chevetogne-weekend zochten we de ‘luwte’ op. Stan Goetschalckx reflecteert over dat weekend waar door de input uit Afrika en India een bijzondere dialoog tot stand werd gebracht.

Onze boekenrubriek brengt wat rust, stilte, ingetogenheid en toegang tot natuurlijke schoonheid. Daarvoor staan Hein Stufkens (De monnik in jou), Virginie Platteau (Hoe luidt de stilte?), Paul Verhaeghe en Marcel De Cleene (De Naturalis Historia) garant.

Niet vergeten:

Het congres over Ibn al-‘Arabi (‘Heilige Verbeelding’) werd vanwege de coronacrisis verplaatst naar zaterdag 12 maart 2022! Het programma blijft helemaal hetzelfde! We houden de deelnemers die zich al hadden ingeschreven op de hoogte. Wie nog niet was ingeschreven, krijgt nu nog drie maand de tijd om dat te doen!

De CIMIC-redactieploeg,

Marc Colpaert
Jan Van Criekinge
Luc Vankrunkelsven
Pascal Blancquaert
Joël Ndombe
Liana Tolonge Tshatshi
Koen Stuyck
Bernard D‘Sami
Greet Callaerts

Lees verder (naar inhoud november 2021)

Gebruik onderstaande social-media knoppen om dit artikel te delen.