We vinden een weg ...
Op 7 oktober 2024 kwam Björn Rzoska zijn boek ‘Gedeelde grond’ voorstellen tijdens het CIMIC-café@DeZondvloed in Mechelen. Het werd een zeer fijne avond in een goedhartige sfeer en prima gemodereerd door Greet Castermans.
Wie de inhoud van het meeslepende boek wil kennen, moet het boek zelf lezen. Maar voor onze nieuwsbrieflezers willen we de nabespreking en discussie met de aanwezigen nadien niet onthouden.
De film ‘Oppenheimer’ van regisseur Christopher Nolan wordt aangeboden als een ‘Amerikaans-Britse biografische thriller’. Bij het woord thriller verwachten we ‘fictie’, maar Oppenheimer was en is geen fictie. Dat zijn leven spannend en adembenemend was, is natuurlijk waar. Het is een merkwaardige film geworden: moeilijk, erg lang en hij vraagt intellectueel veel van de kijker.
Juri Ihorowytsch Andruchowytsch, schrijver, dichter, essayist, werd in 1960 geboren in Stanislaw (Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek) dat sinds 1962 tot Ivano-Frankivsk werd omgedoopt. De stad veranderde in de loop der eeuwen voortdurend van naam, maar ook van eigenaar of bezetter. Tussen 1939 en 1945 werd het wel heel erg bont. Massaslachtingen volgden elkaar op en in 1943 was Stanislau (de Duitse naam) bovendien ook ‘Jodenvrij’ verklaard door de nazi’s. In 1944 werd de stad dan weer deel van de Oekraïense SSR tot in 1991.
Vasili Grossman werd in 1905 geboren in de Oekraïense provinciestad Berditsjev. Hij heette eigenlijk Iosif Solomonovitsj Grossman. Zijn ouders behoorden tot de geassimileerde bovenlaag van de Joodse bevolking. Ze waren niet religieus en spraken geen Jiddisch. Iosif werd al snel gerussificeerd tot Vasili.
Het is onvoorstelbaar hoe weinig we van Oekraïne hebben geweten. Dat geldt eigenlijk voor heel Oost-Europa en dat kunnen we vaststellen bij de lectuur van het boek ‘Grensland, een geschiedenis van Oekraïne’ van Ruslandkenner Marc Jansen. In het hoofdstuk Megalomanie en massamoord beschrijft hij Oekraïne als een ‘bloedland’. We laten even meelezen.
Een van die slachtoffers was de Duitstalige Joodse Paul Pessach Antschel, die later dichter Paul Celan werd. Hij werd geboren in 1920 in Cernauti (Boekovina, toen Roemenië, nu Oekraïne; de stad heet in het Roemeens Cernauti, in het Russisch Tjsrnovtsy, in het Oekraïens Tjernivtsi, in het Duits Czernowitz).
