Gastland Egypte misbruikte klimaattop voor eigen gewin

De internationale klimaattop COP27 vond afgelopen november in Egypte plaats. Dat het land daarvoor een badstad als Sharm-el-Sheikh op de rand van de Sinaï-woestijn uitkiest, is niet zo vreemd. De plaats ligt geïsoleerd van de rest van het land, waardoor het gemakkelijk te controleren is wie er binnen- en buitenkomt. Als badplaats beschikt het over een grote capaciteit aan hotelbedden. Er vinden vaker internationale conferenties plaats en er zijn dus ook congresfaciliteiten, weliswaar niet voldoende om de bijna 34.000 deelnemers aan de klimaattop te ontvangen, maar dat losten ze zoals elk jaar op met grote tenten.

Sharm-el-Sheikh is een aaneenschakeling van uitgestrekte hotelcomplexen met eigen toegangspoorten en moderne brede wegen die in niets doen denken aan gewone Egyptische steden. Voor de klimaattop kreeg de stad nog een facelift, waardoor de centrale El-Salam Boulevard nog iets meer op Las Vegas ging lijken, maar dan zonder de hoogbouw.

Je vraagt je af waar al het water vandaan komt om de talloze zwembaden te vullen die Sharm-el-Sheikh rijk is. Regenen doet het hier haast nooit. Ontziltingsinstallaties blijken een grote rol te spelen. Op 22 augustus kondigde het regime nog een grote uitbreiding aan van het aantal ontziltingsinstallaties. Die waren de voorbije 7 jaar al fors uitgebreid met 82 installaties en nog 14 installaties die nu nog gebouwd worden, in totaal een capaciteit van 518.000 kubieke meter per dag.

Ook al zijn er plannen om toekomstige installaties te laten werken op zonne-energie, het grootste deel draait vandaag nog altijd op fossiele brandstoffen. Ook de energie die in Sharm-el-Sheikh massaal verbruikt wordt door de alomtegenwoordige airconditioning komt uit dieselgestookte centrales. Ondanks de compleet wolkeloze dagen en de krachtige zonnestralen, zijn er nauwelijks zonnepanelen te bekennen in de stad.

Wat ze goed geregeld hebben, is het openbaar vervoer. Er zijn moderne bussen die je vlot en om de 10 minuten van je hotel naar de conferentiesite brengen. Er zijn zowaar enkele elektrische bussen. Iedereen die het kenmerkende lint met de COP-badge rond de hals heeft hangen kan gratis mee.

Na de problemen van de eerste dagen van de conferentie (de stands waren niet klaar, er was nauwelijks voedsel, noch drinkwater voor de deelnemers, problemen met de riolering) stak de organisatie snel wat tandjes bij. Ze liet voedselstandjes en waterfonteinen aanrukken en zorgde ervoor dat frisdranken gratis te verkrijgen waren.

Gastland speelt een perfide rol

Als het gaat over de onderhandelingen zelf speelt het gastland een perfidere rol. Diplomaten van andere landen klagen over achterkamertjespolitiek, geen open kaart spelen, landen tegen elkaar uitspelen.

Egypte speelt ook in de kaart van de meer dan 600 lobbyisten van de fossiele brandstoffenindustrie. Olie- en gasproducerende landen hebben dit jaar duidelijk bloed geroken met een Europa dat in de touwen hangt door de energiecrisis en arme landen die kreunen onder de toegenomen voedselonzekerheid door de oorlog in Oekraïne en de verwoestende impact van de klimaatverandering.

De Egyptische agenda is het organiseren van de stilstand op het vlak van het afbouwen van fossiele brandstoffen, gecombineerd met een fonds voor het vergoeden van verlies en schade voor arme landen.

En dat is precies wat er op zondagochtend 20 november 2022 in de vroege uurtjes werd afgeklopt. Egypte wil zelf hofleverancier worden van gas aan Europa en schakelde voor zijn eigen energiecentrales over op veel vervuilender diesel om toch maar meer gas te kunnen uitvoeren.

Als ik in de loop van de week op een avond een taxi neem van het conferentieterrein naar mijn hotel blijkt de chauffeur een jongeman te zijn afkomstig van Caïro. Hij is, net als vele anderen, naar hier gekomen, om er te werken. Dat doet hij elk seizoen. Buiten de COP-deelnemers zijn er voornamelijk Russische toeristen (of zijn het vluchtelingen?).

Het hoogseizoen is in november al een tijdje voorbij, maar voor de COP was het alle hens aan dek. Volgens de chauffeur is de overheid pas in maart dit jaar begonnen met de heraanleg van de boulevard en het verfraaien van de stad.

Voor Egypte is deze hele klimaattop een gedroomde wereldwijde reclamecampagne voor het toerisme. Toerisme is en blijft een van de grootste exportproducten van het armlastige land dat die inkomsten hard nodig heeft om zijn meer dan 100 miljoen inwoners te kunnen onderhouden.

Het is dan ook vreemd hoe moeilijk de autoriteiten het maken voor buitenlandse tv-ploegen om te gaan filmen buiten de beveiligde perimeter van de stad. Het kost bijzonder veel moeite en geld om aan de nodige permits te komen om met een VRT-ploeg naar het natuurpark Ras Mohammed te rijden waar we gerestaureerde mangrovebossen willen gaan bekijken.

Die permit helpt ons voorbij verschillende militaire checkpoints waar onze wagen grondig wordt doorzocht, inclusief onderaan om te kijken of we geen wapens of explosieven bij hebben. Natuurlijk hebben ze hier het een en het ander meegemaakt met het binnenlands terrorisme en kan het land zich geen nieuwe aanslagen veroorloven.

Mangrovebossen zijn natuur gebaseerde oplossingen: ze slaan meer dan vier keer zoveel CO2 op dan tropische bossen, beschermen de kusten tegen stormen en tsunami’s en zijn tegelijk broedkamers van biodiversiteit voor veel dierlijk leven in zee.

Egypte is zich bewust van de waarde van deze biotoop, want de overheid heeft de voorbije decennia op verschillende plaatsen langs de Rode Zee herstelprogramma’s voor mangrovebossen opgezet.

‘Verspreiden van desinformatie’

Tijdens de top verhalen buitenlandse media over de hongerstaking van activist Alaa Abdel-Fattah. Hij zit een celstraf uit voor het ‘verspreiden van desinformatie’, nadat hij een foto op sociale media had gedeeld van martelingen door het regime.

Die martelingen zijn al jaren een gangbare praktijk in het Egypte van dictator Abdul Fatah al-Sisi, waar meer dan 60.000 politieke gevangenen vast gehouden worden, vaak zonder vorm van proces.

De taxichauffeur die me zondagnacht naar de luchthaven brengt, vraagt me of ik een mooie tijd heb beleefd. Ik zeg hem dat ik was gekomen om te werken. “Maar je komt toch zeker wel eens terug op vakantie?” Ik zeg enthousiast: “zeker!”, maar denk er het mijne van. De chauffeur zet me welgezind af, zijn jobzekerheid is verzekerd.

Koen Stuyck

Lees ook de bijdrage van Koen Stuyck in vorige Nieuwsbrief#37:

Lobbyisten voor fossiele brandstoffen krijgen vrije baan van Egypte op COP27 https://cimic-npo.org/2022/11/30/37-002/

A mangrove revolution: How Egypt is prioritising climate projects in the run-up to COP27 https://www.euronews.com/green/2022/05/02/a-mangrove-revolution-how-egypt-is-prioritising-climate-projects-in-the-run-up-to-cop27

#tags: