We vinden een weg ...
Op 7 oktober 2024 kwam Björn Rzoska zijn boek ‘Gedeelde grond’ voorstellen tijdens het CIMIC-café@DeZondvloed in Mechelen. Het werd een zeer fijne avond in een goedhartige sfeer en prima gemodereerd door Greet Castermans.
Wie de inhoud van het meeslepende boek wil kennen, moet het boek zelf lezen. Maar voor onze nieuwsbrieflezers willen we de nabespreking en discussie met de aanwezigen nadien niet onthouden.
Sinds Kant weten we dat tijd en ruimte effecten zijn van de manier waarop we waarnemen en denken. Soms, heel soms, zijn ze niet arbitrair en komen ze samen op het perfecte moment en de perfecte plaats. Dit is het geval met KZ-syndroom, gepubliceerd in een regio die zijn geschiedenis ontkent en voorgesteld op dezelfde dag wanneer een rechter de bendeleider van een groep ogenschijnlijk keurige knaapjes veroordeelt tot een jaar effectieve gevangenisstraf.
“Kwetsbaarheid, de paradox van de onmacht, het mysterie van het kwaad, wonde en wonder…” Thema’s van Christine Gruwez tijdens het CIMIC-café@de Zondvloed op maandag 29 april naar aanleiding van het verschijnen van haar nieuwste boek ‘De wonde en het recht op kwetsbaarheid. Meditaties over de huidige tijd’ (De Nederlandse vertaling verschijnt in mei).
Met de zomermaanden voor de deur hebben velen onder ons hopelijk wat meer tijd om eens een goed boek vast te pakken en wat bij te lezen, al dan niet op een mooie vakantieplek. Als redactie van de CIMIC-Nieuwsbrief hebben we een eigenzinnige keuze gemaakt van boeken (en een streepje muziek en een expo) die we zelf graag gelezen hebben of die nog op onze stapel ‘te lezen’ liggen te wachten. Boeiende lectuur toegewenst en een prettige zomertijd!
Eind vorig jaar viel er een boek in mijn bus, mij toegestuurd door Sofie Dewulf met de boodschap dat het mij wel zou interesseren. En gelijk heeft ze (dank u, Sofie). Ik = cartograaf valt moeilijk in een genre te duwen, wat meteen een pluspunt is. Fictie of non-fictie? Reisverhaal of egodocument? Het boek brengt de verschillende genres samen, de ik-figuur noemt zichzelf een cartograaf die een kaart van woorden maakt.
Juri Ihorowytsch Andruchowytsch, schrijver, dichter, essayist, werd in 1960 geboren in Stanislaw (Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek) dat sinds 1962 tot Ivano-Frankivsk werd omgedoopt. De stad veranderde in de loop der eeuwen voortdurend van naam, maar ook van eigenaar of bezetter. Tussen 1939 en 1945 werd het wel heel erg bont. Massaslachtingen volgden elkaar op en in 1943 was Stanislau (de Duitse naam) bovendien ook ‘Jodenvrij’ verklaard door de nazi’s. In 1944 werd de stad dan weer deel van de Oekraïense SSR tot in 1991.
Op de muur van de Haarlemmerweg 5a in de Nederlandse universiteitsstad Leiden staat een vreemde tekst geschilderd. De vorm doet veronderstellen dat het een gedicht is. De onderverdeling 4-4-3-3 en de eindrijmen verwijzen naar een sonnet. De auteur, Adam Mickiewicz, is voor de meesten onder ons een illustere onbekende van lang geleden – dat lezen we af aan de getallen 1798 en 1855, de geboorte- en sterftedatum. Leiden heeft sinds 1988 een stedenband met de Poolse stad Torún en werkte een ‘Poolse wandeling in Leiden’ uit die de wandelaar onder andere met het muurgedicht Bajdary confronteert.
Mark Galeotti (1965) is werkzaam aan het Institute of International Relations in Praag en verbonden aan het Nederlandse platform Raam op Rusland. Hij is de auteur van het veelgeprezen De Vory. De Russische supermaffia en We moeten het even over Poetin hebben.
In Een kleine geschiedenis van Rusland, van de heidenen tot Poetin (Prometheus, 2020) beschrijft hij Rusland als “een land zonder natuurlijke grenzen, zonder eenduidige etnische achtergrond, zonder een echte centrale identiteit. En toch is het een van de machtigste landen op aarde, een hoofdrolspeler op het wereldtoneel met een rijke geschiedenis van oorlog en vrede, dichters en revolutionairen”.
Het is onvoorstelbaar hoe weinig we van Oekraïne hebben geweten. Dat geldt eigenlijk voor heel Oost-Europa en dat kunnen we vaststellen bij de lectuur van het boek ‘Grensland, een geschiedenis van Oekraïne’ van Ruslandkenner Marc Jansen. In het hoofdstuk Megalomanie en massamoord beschrijft hij Oekraïne als een ‘bloedland’. We laten even meelezen.
Een van die slachtoffers was de Duitstalige Joodse Paul Pessach Antschel, die later dichter Paul Celan werd. Hij werd geboren in 1920 in Cernauti (Boekovina, toen Roemenië, nu Oekraïne; de stad heet in het Roemeens Cernauti, in het Russisch Tjsrnovtsy, in het Oekraïens Tjernivtsi, in het Duits Czernowitz).
In 2007 vond er in Berlijn een tentoonstelling plaats met als titel: ‘Wo ist Lemberg?’ Ze werd met de hulp van de Kulturstiftung des Bundes georganiseerd door de Stiftung Neue Synagoge – Centrum Judaicum Berlin. Naar aanleiding daarvan verscheen er een ‘Begleitband zur Ausstellung’, een mooi boek onder de titel ‘Lemberg, eine Reise nach Europa’.
Lemberg heet vandaag Lviv of Lvov, en speelt als Oekraïense stad een zeer belangrijke rol in de huidige oorlog. Aan de hand van de aangrijpende geschiedenis van deze stad krijgen we een beter inzicht in de schokkende en complexe gebeurtenissen van de laatste eeuw in deze regio. We ontlenen het volgende (vertaalde) overzicht (tot 2004) aan de ‘Begleitband’ bij de tentoonstelling van 2007.
Na twee jaar coronacrisis (die nog niet voorbij is), komt er opnieuw ruimte vrij om aandacht te hebben voor de toenemende klimaat- en biodiversiteitscrisis. Daarbovenop komt nu de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
Het nieuwste boek van Geoffrey Parker kan op dit alles een nieuw licht laten schijnen. Hij legt linken tussen wat we de ‘kleine ijstijd’ noemen van de 17de eeuw en natuurrampen, overstromingen, honger, conflicten, oorlogen, ontvolking.
“Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk; Als het de rechte leer bewaart, is het gelukkig.” Spreuken 29:18 In het gedachtegoed van CIMIC heeft Martin Buber (1878-1965) altijd een belangrijke rol gespeeld. Hij is...
Weinig mensen in Nederland zullen niet hebben meegekregen dat David Van Reybrouck een boek over de dekolonisatie van Indonesië heeft geschreven. Overal werd zijn boek ‘Revolusi’ – Revolutie dus, maar dan in Indonesisch – aangekondigd, het werd besproken in de media en de auteur werd geïnterviewd.
Er is een boek verschenen…
