Zie deze link naar volledige nieuwsbrief (v 1).

Redactioneel

De recente uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede aan het Wereldvoedselprogramma op 10 december maakt duidelijk dat voeding niet alleen een mensenrecht is, maar sinds de jaren negentig sterker dan ooit in het gedrang komt.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat boeren zich in India opnieuw en massaal hebben verenigd om een halt toe te roepen aan de poging de landbouw te privatiseren en deuren te openen voor de agro-business.

Het wordt het overwegend thema in deze decembernieuwsbrief. Dit sluit aan bij een misschien vergeten, maar diepere betekenis van de Kersttijd die ons voor de vraag plaatst “wat het leven van ons mag verwachten”?

Ik vond dit zinnetje bij Viktor Frankl in zijn boek ‘De zin van het bestaan’ (1978). Hij had als Joodse gevangene-psychiater in Auschwitz vastgesteld dat “het er niet zozeer toe doet wat wij van het leven verwachten, dan wel wat het leven van ons verwacht”. Wie dat begreep, zo zag hij, had veel meer kansen om te overleven. “Leven betekent feitelijk verantwoordelijkheid opnemen om de juiste oplossingen te vinden voor onze levensproblemen en om de taken te vervullen waarvoor het leven ieder mens stelt.”
De 92-jarige Edith Eger, een vriendin van Frankl en ook een overlevende van het concentratiekamp, spreekt dezelfde taal in haar recente boek ‘Het geschenk’ dat we in onze boekenberg naast de recensie van Paul Verhaeghe over ‘De kleine Freud’ aanraden.

Hoe we die verantwoordelijkheid concreet kunnen invullen, wordt o.a. getoond in het geactualiseerd artikel van Luc Vankrunkelsven over de relatie tussen EU en Mercosur. Dirk Barrez reflecteert over het falende voedselsysteem. Zwijgen is geen optie meer.
In de rubriek ‘Archief’ blikt Luc terug op de GATT/WTO. Jan Van Criekinge herinnert ons aan de zelfverbranding van een werkloze man op 17 december 2010 in het kleine stadje Sidi Bouzid (Tunesië). Het was het begin van een (sociaal-economische) opstand die wij nadien ‘Arabische lente’ gingen noemen. We staan opnieuw stil bij de grondoorzaken van het diepe ongenoegen dat nog steeds niet weg is.

Een forse kink in de kabel zit er ook in de relaties tussen Frankrijk en zijn ex-kolonies. Afrikaanse intellectuelen reageren op enkele ongelukkige uitspraken van president Macron. We laten Achille Mbembe aan het woord.
Dichter bij huis wijst Joël Ndombe op het gemis aan een ‘diverse leraarskamer’.

Veel van wat er vandaag op onze kleine planeet gebeurt, heeft uiteraard ook te maken met de gevolgen van het lange koloniale verleden. Het ‘dekoloniseringsproces’ is nu aan de orde. Daarom organiseert CIMICvzw samen met Nadia Nsayi op 23 januari 2021 daarover een webinar (zie de aankondiging).

Is het dan allemaal kommer en kwel, werd ons onlangs gevraagd. Neen dus, als we niet bij de pakken blijven zitten. Ook al moeten we nu zoveel mogelijk binnen blijven en afstand houden.
Opnieuw Frankl: “Toen wij de betekenis van het lijden eenmaal hadden begrepen, weigerden wij de kwellingen van het (kamp)leven te onderschatten of te verlichten door ze te negeren, valse illusies te koesteren of een kunstmatig optimisme ten toon te spreiden. Lijden was een levenstaak geworden die wij niet van ons wilden afschuiven”.
Reflecties genoeg om de ‘wende’ naar het licht en het nieuwe jaar door te komen.

Het redactieteam

Marc Colpaert
Jan Van Criekinge
Luc Vankrunkelsven
Pascal Blancquaert
Joël Ndombe
Liana Tolonge Tshatshi