Tags: armoede

Mining, murder, and the machinery of exploitation


Midden januari werd de wereld opgeschrikt door vreselijke beelden uit Stilfontein, een klein mijnstadje in Zuid-Afrika, waar de laatste ‘illegale’ mijnwerkers, die al maanden vastzaten in een verlaten goudmijn, meer dood dan levend naar boven werden gedwongen bij een brutale politieoperatie.
Hierbij een uitgebreide analyse over wat er gebeurde en hoe dit nieuwe bloedbad past in een lange reeks van gewelddadige conflicten in de Zuid-Afrikaanse mijnbouwsector die teruggaan op koloniale machtsstructuren. Ook de huidige overheid, meer dan dertig jaar na het einde van de apartheid, blijft blijkbaar de particuliere zakelijke belangen van grote mijnbedrijven boven het welzijn van arbeidsmigranten stellen.


 

Mozambique: Two Presidents, One Divided Nation


Maak je geen illusies: Mozambique blijft een land in een diepe meervoudige crisis, ondanks de inauguratie, op 15 januari, van Daniel Chapo (FRELIMO) als vijfde president van het bijna vijftig jaar onafhankelijke land en de aanstelling van een nieuw parlement. Hoewel de wijdverspreide beschuldigingen van massale verkiezingsfraude tijdens de verkiezingen van 9 oktober 2024 de directe aanleiding vormden voor de grootste politieke onrust sinds het einde van de burgeroorlog, begin de jaren 1990, brachten de vaak gewelddadige protesten diepgewortelde sociaaleconomische en politieke grieven aan het licht. Egídio Chaimite schreef een interessante analyse voor IPS.


 

Strongmen, and other bad ideas


Met de val van Goma, een miljoenenstad aan het Kivumeer in het oosten van Congo, kende de niet-aflatende oorlog in de regio van de Afrikaanse Grote Meren op zondag 26 januari 2025 een voorlopig triest dieptepunt. De rebellen van M23, hierbij volop gesteund door Rwanda, hebben de stad nu in handen. Het Congolese regeringsleger (FARDC) is grotendeels ontwapend of gevlucht, net als de VN-vredesmissie MONUSCO.


 

Southern Africa’s liberation movements have lost their political mojo


In heel Zuidelijk Afrika brokkelde in 2024 de electorale steun voor de voormalige vrijheidsstrijders en hun politieke bewegingen verder af. Het meest opmerkelijke feit was uiteraard het zware verlies van het ANC bij de verkiezingen van mei 2024. Tafi Mhaka, een Zuid-Afrikaanse politiek analist, schreef er een interessante bijdrage over voor Al Jazeera. Hij wijt de achteruitgang in de hele regio aan het onvermogen van die historische bevrijdingsbewegingen om na tientallen jaren onafgebroken aan de macht te zijn geweest een efficiënt bestuur te verzekeren dat het leven van gewone mensen verbetert.


 

Thinking about the Sahel (7 and end)


Het is als een open deur intrappen: de instabiliteit in de hele Sahel, van de Atlantische Oceaan in het westen tot de Rode Zee in het oosten, is de afgelopen maanden alleen maar toegenomen. Vooral Burkina Faso, Mali en Niger dreigen weg te zinken in armoede, geweld, chaos en dictatuur.


 

Gustavo Gutiérrez (1928-2024)

Op 22 oktober 2024 overleed in het dominicanenklooster van de Peruaanse hoofdstad Lima, Gustavo Gutiérrez (1928-2024). Hij werd 96. Hij wordt algemeen gezien als de grondlegger van de bevrijdingstheologie. In de nadagen van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-65) en vanuit de Latijns-Amerikaanse Bisschoppenconferentie (CELAM) ontstonden in Latijns-Amerika christelijke basisgemeenschappen.


 

Thinking about the Sahel

Het is als een open deur intrappen: de instabiliteit in de hele Sahel, van de Atlantische Oceaan in het westen tot de Rode Zee in het oosten, is de afgelopen maanden alleen maar toegenomen. Vooral Burkina Faso, Mali en Niger dreigen weg te zinken in armoede, geweld en chaos.


 

De moeder van alle verkiezingen. In India bepaalt één politicus de keuze van een miljard kiezers

Van 19 april tot 1 juni kiezen bijna een miljard Indiërs een nieuw parlement en dus ook een nieuwe regering. De democratie en de ziel van het land staan op het spel. “De verkiezingen van 2024 zouden weleens de laatste democratische verkiezingen in India kunnen zijn.” Gie Goris, oud-hoofdredacteur van MO*, schreef er een boeiend boek over en publiceerde onderstaand artikel op de MO*-website.


 

Why India’s South Rejects Modi — And Why It Matters

Dit interessante artikel werd doorgestuurd door de ‘Friends of Manu’. Manu Alphonse SJ kwam 20 jaar lang naar CIMIC in Thomas More Mechelen, waar hij aan studenten een diepere inkijk bezorgde over het reilen en zeilen in India. Manu was econoom en richtte ‘Social watch’ op in de deelstaat Tamil Nadu. Hij overleed op 17 november 2018. Zijn vrienden zetten zijn werk verder.


 

De onschatbare waarde van het vangnet

Het is nog donker wanneer ik het taxistation binnenstap en de regen me van het ene lekkende afdak naar het andere duwt. De gebruikelijke chaos gaat door op een laag modder en ook dat is niet uitzonderlijk. De reizigers sijpelen binnen terwijl we wachten tot de laatste zitplaats is verkocht. Vaste vertrekuren zijn er niet en aankomsturen doen er niet toe. De eerste vraag die we stellen bij het binnenlopen van een station, is hoeveel plaatsen nog vrij zijn.

Hélder Câmara: als het leven gave wordt! (Quando a vida se faz dom)

Eduardo Hoornaert is op dit ogenblik 94. Hij werd in 1930 in Brugge geboren en heeft als historicus ontzettend veel betekend voor de bevrijdingstheologie en voor Brazilië. Dat hij ons nu – dankzij de vertaling van Eric Galle – nog een biografie over Hélder Câmara bezorgt, is een geschenk. De auteur was docent kerkgeschiedenis in João Pessoa, in Recife en later aan het Instituut voor Theologische en Pastorale Studies in Fortaleza in Brazilië. Hij heeft van 1964 tot 1980 samengewerkt met ‘de rode bisschop’, Hélder Câmara.


 

Ingrid Robeyns: ‘Limitarisme. Pleidooi tegen extreme rijkdom’

Het debat over ongelijkheid kwam de voorbije weken met enige regelmaat in de pers, vaak met een verwijzing naar het meer dan driehonderd pagina’s tellend Limitarisme. Opvallend is de veranderde teneur: waar we tot voor kort vooral artikels konden lezen over de negatieve impact van de toenemende ongelijkheid, gaat het tegenwoordig vaak over een veronderstelde afname; een coryfee van het Antwerpse Centrum voor Sociaal Beleid heeft het zelfs over al het goede dat superrijken ons gebracht zouden hebben.
Het zijn artikels en columns, met stellingen die binnen de beperkte ruimte van een dergelijk format nauwelijks onderbouwd kunnen worden. Een aantal van die stellingen wordt in Limitarisme net weerlegd, wat mij doet vermoeden dat de auteurs niet de moeite genomen hebben het boek te lezen.


 

Waarom al die staatsgrepen?

Volgens de Senegalese minister van Buitenlandse Zaken Aïssata Tall Sall was de militaire coup in Niamey op 26 juli 2023 ‘de staatsgreep te veel’ die een ongewone opschudding veroorzaakte in Afrika en de rest van de wereld. Niger is een belangrijk land in de strijd tegen het jihadisme in de Sahel. Maar deze staatsgreep is ook tekenend voor de veranderende relatie met de democratie en het Westen in die regio. Een analyse door Anne-Cécile Robert van Le Monde diplomatique.


 

If Current Trends Continue, World’s Poor may not Achieve a Single Development Goal by 2030

IPS vraagt aandacht voor een ‘vergeten’ rapport dat op woensdag 21 juni werd uitgebracht door de VN: als de huidige (negatieve) trend zich doorzet, zal tegen 2030 mogelijk geen enkel van de laagste inkomenslanden ook maar één van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs) halen. Die doelen waren in 2015 wereldwijd afgesproken. De meeste rijke landen zitten mooi op schema, maar hebben schromelijk verzuimd om voldoende geld vrij te maken opdat ook de armste landen daarin zouden slagen. Met andere woorden: de kloof tussen de rijksten en de armsten op deze wereld wordt alleen nog maar groter, ondanks alle mooie woorden over een Global Financial Architecture. Op veel belangstelling kon dit ongemakkelijke VN-rapport echter niet rekenen…


 

Food for Nought: One Step Forward, One Leap Backward

In dit artikel beschrijft de Belgisch-Indiase econoom prof. Jean Drèze hoe het Modi-regime een belangrijke slag toebrengt aan de sociale zekerheid in India.

De PMGKAY (Pradhan Mantri Garib Kalyan Anna Yojana) gaf sinds 2020 gratis graanrantsoenen aan mensen die kaarthouders waren van de National Food Security Act (NFSA). Het PMGKAY-project wordt nu beëindigd. Dat is een grote slag voor de armste inwoners.


 

Afrika in kort bestek

Er is zeker geen reden om te vervallen in doemdenken en Afro-pessimisme, maar niemand kan er nog naast kijken dat enkele landen in West-Afrika de voorbije maanden in een zeer penibele situatie zijn terechtgekomen. Vooral in Mali en Burkina Faso wordt de toestand stilaan dramatisch. Maar ook dichterbij, in Tunesië, gaat het van kwaad naar erger, het land balanceert op de rand van het staatsbankroet. Een kort overzicht.


 

Slachtoffers en zondebokken

Het moment was aangebroken om de confrontatie met de plaats van onheil aan te gaan. De nachtmerrie was nog niet voorbij. Het kon overal gebeurd zijn, trachtte men mij te troosten. Mogelijk, maar de agressie bleef haperen. Inbraken gebeuren in elk land, dat spreekt voor zich. Desalniettemin liet de tornado, die die nacht gedurende slechts enkele minuten door mijn huis tekeer was gegaan, terwijl wij er niet waren, diepe wonden na. Het was tijd om te gaan en te kijken welke antwoorden lagen te wachten op de vele vragen die ik had.


 

Accountability and assistance

Ashok en Florina Xavier kennen Sri Lanka zeer goed omdat ze er jarenlang gewerkt hebben aan de transitie naar vrede. Sinds de laatste totale economische crisis van het land ziet het er vrij uitzichtloos uit. Zolang de internationale instellingen Sri Lanka niet op hun verantwoordelijkheid wijzen in verband met de mensenrechten en het nieuwe (even corrupte) regime ondanks alles met geld blijven steunen, komt er geen licht aan de einder.


 

Jan Bleyen: ‘Ooit zal ik iemand zijn. Vriend zonder papieren’
Janne Janssens & Michèle Stappaerts: ‘Het begin van mijn leven was toen ik nog niet bestond. Het boek van Fatima en Helen’

Korte tijd nadat ik Peter Venmans’ Gastvrijheid uit had, kreeg ik twee op elkaar lijkende boeken op mijn leesplank die naadloos aansluiten bij het thema. Deze zonnige Paasdag is een goed moment om er aandacht aan te besteden. Pasen, waar staat dat ook alweer voor? Niet eens zo lang geleden kende iedereen de Zeven werken van barmhartigheid uit het hoofd, met op nummer vier ‘De vreemdelingen herbergen’. Beide boeken vertellen het verhaal van nieuwkomers, opgetekend door mensen die het hart op de juiste plaats dragen (en daarvoor hoef je geen doordesemd katholiek te zijn).

‘Sous la douche, le ciel’
(Onder de douche, de hemel)

De film ‘Sous la douche, le ciel‘ is een hoopgevende getuigenisdocumentaire over de traagheid van het overheidsapparaat, argwanende investeerders en wantrouwende geldschieters, maar ook over de mogelijkheid van burgers om de maatschappij ten goede te veranderen.

‘Winterpret’, ook voor mensen zonder bed?

Sinds 26 november is het weer zover: de jaarlijkse Winterpret / Plaisirs d’hiver is weer alive and kicking in Brussel. Dit jaar wegens corona met specifieke maatregelen: je moet een Covid Save Ticket hebben om een armbandje te krijgen, dat je de toelating geeft om in één of meer van de 225 chalets je geld te gaan besteden.

Drie draconische landbouwwetten teruggetrokken

Na een heroïsch, maandenlang volgehouden protest en 750 doden hebben de Indiase boeren (vooral uit de deelstaten Punjab en Uttar Pradesh) de regering-Modi gedwongen drie draconische landbouwwetten weer in te trekken.