Categorie: OPINIE

Is the UN ‘Bloated, Unfocused, Outdated and Ineffective’?


De vijandigheid van de Verenigde Staten onder president Donald Trump tegenover de VN dreigt te escaleren, net nu deze 80-jarige wereldorganisatie, die al jaren kampt met een tekort aan financiële middelen, worstelt om economisch te overleven.

In een toespraak voor de Begrotingscommissie van de VN, begin oktober, zei VS-ambassadeur Jeff Bartos: “President Trump heeft volkomen gelijk: de Verenigde Naties kunnen een belangrijke instelling zijn voor het oplossen van internationale uitdagingen, maar de instelling is veel te ver afgedwaald van haar oorspronkelijke doelstellingen.” Een opiniestuk door Thalif Deen van IPS.
 


De vernietiging van voorbehoedsmiddelen is moedwillig en moreel verwerpelijk

88 doden per uur. Dat is het resultaat van Trumps beslissing om het Amerikaans ontwikkelingsagentschap USAID stop te zetten. Nooit eerder kwamen de desastreuze implicaties van het ultraconservatief beleid van de Verenigde Staten dichterbij, dan begin september: anticonceptiemiddelen die miljoenen mensen konden helpen, worden op bevel van de regering-Trump vanuit een Belgische opslagplaats in Geel naar Frankrijk vervoerd om er verbrand te worden. Dat de beslissing viel op de internationale dag van de seksuele gezondheid maakt het extra cynisch.
 


Naar een Europa van Genoeg


ls het de EU menens met veiligheid, veerkracht en competitiviteit, dan laat het de oude recepten los en zet het in op postgroeibeleid, zoals sufficiëntie.
Competitiviteit, veerkracht en veiligheid zijn de buzzwoorden van deze Europese Commissie. Het zijn ook de woorden waarmee Ursula von der Leyen begin dit jaar de nieuwe EU Clean Industrial Deal voorstelde. Achter die façade zit echter een uitgesproken neoliberale keuze om te blijven inzetten op ‘economische groei’ als enige parameter en op deregulering voor vervuilende industrieën en multinationals onder het mom van omnibus-pakketten. Nochtans is een diepgaande herstructurering van de Europese economie broodnodig als we kijken naar welke uitdagingen op ons afkomen, vindt Stefanie De Bock van De Transformisten.
 


Stop de container: geen wapens voor genocide in Gaza


Begin juli werden in het Deurganckdok van de Antwerpse haven twee containers gespot met daarin kegellagers, dat zijn onderdelen voor militaire voertuigen. De bestemming: het Israëlische defensiebedrijf Ashot Ashkelon Industries. Eén container was al vertrokken toen Vredesactie melding maakte van het transport. De andere werd op tijd onderschept en staat momenteel vast voor inspectie. Toch dreigt ook die container op 11 juli richting Israël te vertrekken.
 


Laat Europa landmijnen niet terugbrengen


Landmijnen doden en verwonden vooral burgers, vaak kinderen. Maar nu willen EU-lidstaten Polen, Finland, Estland, Letland en Litouwen het wereldwijde verbod op landmijnen zoals dat door het Verdrag van Ottawa (1997) is vastgelegd, afschaffen – en zo de slachtoffers van deze wrede en laffe wapens verraden. Verdedig het verbod dat ons allen beschermt, voordat burgers, ook in de EU, de volgende frontlinie worden.
 


 

Korte keten is geen snelweg


Als ik aan vrienden vertel dat ik rond agro-ecologie werk, reageren ze meestal enthousiast: “Amai, goed bezig!” Daar komt meestal meteen achteraan: “Wij kopen onze aardappelen ook rechtstreeks van de boer, in zo’n automaat om de hoek. Lekker lokaal!” En ja, ik snap het enthousiasme. Rechtstreeks van bij de boer kopen voelt goed. Dichter bij de bron. Minder kilometers. Meer vertrouwen. Alleen… wat veel mensen niet beseffen, is dat ‘lokaal’ niet automatisch ook ‘duurzaam’ of ‘gezond’ betekent.
 


 

Critical minerals were once for renewables. Now they’re for war


Trumps obsessie met zeldzame en kritieke aardmetalen is logisch als je weet welke groeiende rol deze aardmetalen spelen in de moderne militaire technologie. Kritische mineralen stonden de afgelopen jaren vooral centraal in de wereldwijde scenario’s op zoek naar een groenere toekomst, weg van de fossiele brandstoffen. Het vinden van voldoende lithium nodig voor de accu’s in elektrische voertuigen, of zeldzame aardmetalen voor windturbines, werd gezien als essentieel in de pogingen om eindelijk af te stappen van onze afhankelijkheid van olie en gas. Nu spelen ze een hoofdrol in de ontketende oorlogslogica, schrijft de NGO Global Witness in een recent opiniestuk.

 


 

Vind je het normaal als de tabaksindustrie zou deelnemen aan conferenties van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)?


Zou jij het normaal vinden als de tabaksindustrie deelnam aan conferenties van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)? Het zou toch op zijn minst vreemd zijn, aangezien de tabaksproducenten van deze evenementen gebruik zouden kunnen maken om druk uit te oefenen en zo het gezondheidsbeleid te beïnvloeden. Een soortgelijke situatie doet zich nochtans jaarlijks voor bij de Klimaatconferenties (COP) van de Verenigde Naties. Ondanks protesten blijven de fossiele brandstoffenproducenten zich vrij en vrolijk bewegen in de ruimtes waar over de toekomst van onze planeet wordt beslist.


 

De Europese Unie en de oorlog in de DRC: een nooit geziene onverschilligheid


De inname van Goma (Noord-Kivu) eind januari (en inmiddels ook Bukavu, Zuid-Kivu, midden februari) door de M23-rebellen en het Rwandese leger markeert een keerpunt in het al decennialang aanslepende conflict in het oosten van Congo. Ondanks enkele krachtige verklaringen blijft de Europese Unie grotendeels passief en steunt ze indirect Rwanda via economische akkoorden. De onmiskenbare fouten die door de Congolese regering zijn gemaakt, rechtvaardigen geenszins dat het Rwandese geweld nog wordt aangemoedigd. Het beleid van de EU, dat blijkbaar losstaat van elke realiteit, zou een gewelddadige kettingreactie kunnen uitlokken die de hele regio treft. Een analyse door Congo-experts Erik Kennes en Kristof Titeca.


 

Mozambique: Two Presidents, One Divided Nation


Maak je geen illusies: Mozambique blijft een land in een diepe meervoudige crisis, ondanks de inauguratie, op 15 januari, van Daniel Chapo (FRELIMO) als vijfde president van het bijna vijftig jaar onafhankelijke land en de aanstelling van een nieuw parlement. Hoewel de wijdverspreide beschuldigingen van massale verkiezingsfraude tijdens de verkiezingen van 9 oktober 2024 de directe aanleiding vormden voor de grootste politieke onrust sinds het einde van de burgeroorlog, begin de jaren 1990, brachten de vaak gewelddadige protesten diepgewortelde sociaaleconomische en politieke grieven aan het licht. Egídio Chaimite schreef een interessante analyse voor IPS.


 

Klimaat en vrede: één strijd. Oproep aan de vredes- en klimaatbewegingen


Onze generatie staat voor grote uitdagingen. De klimaatcrisis tekent zich steeds duidelijker af, en gaat gepaard met een al even bedreigende crisis van de biodiversiteit. Het overleven van de menselijke beschaving zoals wij die kennen, staat op het spel. Het is een kwestie van hooguit enkele decennia als we het willen redden. Toch is er één risico dat zelfs nog groter is en dat nadrukkelijk terug op de voorgrond treedt: het gevaar van een kernoorlog. Een opiniestuk door Johan Malcorps en Tom Sauer, verschenen in Oikos.


 

Strongmen, and other bad ideas


Met de val van Goma, een miljoenenstad aan het Kivumeer in het oosten van Congo, kende de niet-aflatende oorlog in de regio van de Afrikaanse Grote Meren op zondag 26 januari 2025 een voorlopig triest dieptepunt. De rebellen van M23, hierbij volop gesteund door Rwanda, hebben de stad nu in handen. Het Congolese regeringsleger (FARDC) is grotendeels ontwapend of gevlucht, net als de VN-vredesmissie MONUSCO.


 

Southern Africa’s liberation movements have lost their political mojo


In heel Zuidelijk Afrika brokkelde in 2024 de electorale steun voor de voormalige vrijheidsstrijders en hun politieke bewegingen verder af. Het meest opmerkelijke feit was uiteraard het zware verlies van het ANC bij de verkiezingen van mei 2024. Tafi Mhaka, een Zuid-Afrikaanse politiek analist, schreef er een interessante bijdrage over voor Al Jazeera. Hij wijt de achteruitgang in de hele regio aan het onvermogen van die historische bevrijdingsbewegingen om na tientallen jaren onafgebroken aan de macht te zijn geweest een efficiënt bestuur te verzekeren dat het leven van gewone mensen verbetert.


 

Olga Karatch: “It is very difficult not to fall into despair, not to become bitter, and not to break, but Martin Luther King taught us that Darkness cannot drive out darkness; only light can do that”


Op vrijdag 13 september 2024 hield Olga Karatch van de Wit-Russische mensenrechtenbeweging Nash Dom (‘Our House’) een toespraak in de Berlijnse St. Marienkirche. Dit gebeurde precies 60 jaar na de beroemde preek van dr. Martin Luther King in dezelfde kerk, toen nog in Oost-Berlijn, een stad verdeeld door de Muur, en symbool van de Koude Oorlog. We publiceren hieronder haar integrale toespraak van hoop en geloof in volgehouden geweldloos verzet, zelfs in deze donkere tijden.


 

Internationale samenwerking, een onmisbare oplossing in een onderling verbonden wereld


Meer dan 120 prominente Belgische stemmen uit diverse sectoren – bedrijfsleiders, rectoren van alle Belgische universiteiten, academici, jeugdorganisaties, vakbonden, ziekenfondsen en culturele actoren – roepen de federale onderhandelaars op om werk te maken van investeringen in internationale solidariteit.


 

‘Veiligheid omvat meer dan militaire macht’

De herdenking van de Wapenstilstand van 1918 confronteert ons willens nillens met actuele gewapende conflicten. Dat zijn er ruim 170. Wapenstilstand vereist diplomatie, en laat dat nu net een terrein zijn dat ondergefinancierd is. Ook ons eigen land investeert in wapens in plaats van vrede. De volgende regering wil dit nog versterken. De vredesbewegingen en het sociale middenveld waarschuwen voor de nieuwe wapenwedloop die ten koste gaat van onze sociale zekerheid en gezondheidszorg.


 

Wanneer wordt verbinding gewoon collaboratie?

Jihad Van Puymbroeck vertelde enkele weken geleden in Brugge tijdens ‘Zes stemmen voor een betere wereld’ waarom ze het beu is om altijd maar opnieuw te moeten proberen om mensen te begrijpen die racistische uitspraken doen. Zij vroeg zich daarbij kritisch af of het nodig is om altijd naar verbinding te zoeken. Een opinie.


 

Wat voor een land zijn we geworden als we een ‘asielcrisis’ willen uitroepen?

“Afgelopen weekend heb ik gehuild. Dat zeg ik niet om aandacht te trekken. Of misschien ook wel. Want ik wil je aandacht – dit is echt zo belangrijk”, schrijft Marre de Vetten over de ‘asielcrisis’ die de nieuwe Nederlandse regering onder druk van de PVV, de extreemrechtse partij van Geert Wilders, heeft uitgeroepen om ‘harde’ maatregelen te kunnen nemen tegen asielzoekers. Dat Nederland daarmee fundamentele mensenrechten met de voeten treedt, lijkt de bevolking niet meer te deren. Of toch?


 

How the UAE’s mafia-style tactics are hurting both Sudans

De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) hebben overeenkomsten gesloten met Soedan en Zuid-Soedan, waardoor de twee landen economisch en politiek in een wurggreep worden gehouden, terwijl de VAE anderzijds ook openlijk steun verleent aan de Rapid Support Forces (RSF), die in Soedan verantwoordelijk wordt gehouden voor grootschalige oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen.
 
In een rapport van het deskundigenpanel van de Verenigde Naties over Darfur, onder resolutie 1591 van de VN-Veiligheidsraad, werd de VAE beschuldigd van steun aan de RSF. Het rapport documenteerde dat de VAE de luchthaven Um Jaras (Amdjarass) van Tsjaad heeft omgevormd tot een militair en logistiek bevoorradingscentrum voor wapenleveringen aan de RSF.


 

Pleidooi voor een democratie 2.0

Dit is de tekst van de slotlezing van Paul Verhaeghe tijdens de openbare zitting ‘Voices of the People: Can citizens save democracy?’ georganiseerd door het Goethe Institut en de G1000 op zaterdag 13 april 2024 in Flagey in Brussel.


 

Waarin investeren we: de klimaattransitie of de wapenindustrie?

De Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (SFPIM) overweegt te investeren in de militaire industrie en droomt zelfs van een ‘strategische defensiepoot’. Dat zou een historische vergissing zijn. SFPIM is een investeringsfonds van de overheid dat met publiek geld leningen geeft en aandelen koopt van allerlei bedrijven in België, met als formeel doel de nationale economie te ondersteunen. Het algemeen maatschappelijk belang zou dus dé leidraad moeten zijn bij de investeringen en strategische beslissingen van het fonds.


 

Protesten tegen het Westen in Congo: afleidingsmanoeuvre of legitieme actie?

“Terwijl de betogers zeker een punt hebben, spelen ze ook een falend Congolees regeringsbeleid in de kaart”, schrijft Kristof Titeca (UAntwerpen) over de protesten die recent de kop opstaken voor verschillende ambassades in Kinshasa.


Congolese miljoenenstad Goma omsingeld door rebellen ‘een luchtbrug, evacuaties en dringende acties nodig’

Met zijn vingers gevormd als een pistool tegen zijn hoofd, hand over de mond en de opvallende boodschap ‘Stop de genocide’, zette Romelu Lukaku recent het escalerende conflict in het oosten van Congo in de schijnwerpers. Sindsdien escaleerde het naar een bijzonder kritieke situatie nu M23-rebellen Goma omsingeld hebben en de miljoenenstad werd afgesneden van de buitenwereld. 11.11.11 roept op tot ingrijpende maatregelen: een luchtbrug, evacuaties en dringende actie van de VN-veiligheidsraad.


 

Stop alsjeblieft met het verkwisten van soep (en verf)

Op zondag 10 maart gaan de Portugezen naar de stembus voor vervroegde parlementsverkiezingen. De socialistische regering-Costa kwam begin november ten val door een schandaal met grootschalige investeringen in een fabriek van ‘groene’ waterstof in Sines. De klimaatcrisis is ook in Portugal al enkele jaren een gevoelig thema, zeker onder studenten, die hoe langer hoe meer radicaliseren. Bovendien viert het land binnenkort de vijftigste verjaardag van de Anjerrevolutie, die op 25 april 1974 een einde maakte aan decennia van dictatuur, censuur, onderdrukking en koloniale oorlogen.

 

Miguel Albino, een Portugese doctoraatsstudent, schreef onderstaand opiniestuk op Público.pt naar aanleiding van een incident in de kiescampagne waarbij op woensdag 28 februari Luís Montenegro, de conservatieve lijsttrekker, met groene verf werd ‘bewerkt’ door een jonge klimaatactivist. De beweging Student Climate Strike eiste de actie op en dreigt met nog meer klimaatprotest.