De Nederlandse auteur Tommy Wieringa schreef een essay voor de Maand van de Filosofie in Nederland over de toestand van de wereld en de existentiële bedreiging van de klimaatcrisis. De titel van het werkje en meteen ook zijn belangrijkste boodschap voelt aan als een stomp in de maag: ‘Optimisme zonder hoop’.
Of toeval bestaat, weet ik niet. Feit is dat ik in dezelfde periode twee boeken herlezen heb, totaal verschillend (een roman en een wetenschappelijk werk) en toch gelijkaardig (alle twee handelen ze over goed en kwaad). Beide in hardcover mét leeslint (pure luxe), beide tellen bijna duizend pagina’s, dus perfect voor de toen nog lange grijze winterweken.
VS-president Donald Trump gaat tekeer tegen zowat de hele wereld, schoffeert bondgenoten en dreigt met hoge heffingen of sancties, maar zijn zeer harde aanval tegen Zuid-Afrika van begin februari zou ook wel andere redenen kunnen hebben. Al Jazeera geeft antwoorden op enkele prangende vragen.
De situatie in de wereld is ‘interessant’ genoeg om er weer een atlas bij te halen. Een artikel van journalist Jan Brachmann in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) heeft me ertoe aangezet. We parafraseren zijn visie, duiken in ons geografisch geheugen en stuiten op de grenstrauma’s.
Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een fors toenemende militarisering. Gewapende conflicten nemen overal ter wereld toe. Het geloof dat alleen nog een militaire strategie met sterk verhoogde defensiebudgetten en bewapening een einde kan maken aan ‘onveiligheid’ wint weer aan aanhang, de oorlogspropaganda doet de rest.
