Tags: Rusland

in memoriam

 door 

De dood van Rudi Friedrich (1963-2025) laat een enorme leegte achter


Connection e.V., de gespecialiseerde Duitse organisatie die wereldwijd dienstweigeraars en deserteurs juridisch en moreel ondersteunt, rouwt om het overlijden van haar medeoprichter, directeur en vriend Rudi Friedrich. Rudi kwam op maandag 14 juli 2025 tijdens een vakantie in Noord-Italië om het leven bij een bergwandeling in de buurt van het Comomeer. Toen een Italiaans bergreddingsteam hem terugvond, kon het alleen nog zijn dood vaststellen. Een in memoriam door Franz Nadler en Thomas Stiefel, Connection-medewerkers van het eerste uur.
 

Oorlog / RUSLAND

 door 

At least 49,000 soldiers and officers have deserted the Russian army since the beginning of the war in Ukraine


Ik wil graag iets met jullie delen dat van cruciaal belang is en verontrustend onderbelicht blijft. In alle media  – of het nu Russische, Oekraïense, Litouwse of westerse zijn  – overheerst één oorlogsnarratief: wapens, doden, gewonden en nog veel meer wapens. Wat zelden besproken wordt, is het groeiende aantal Russische mannen dat niet wil vechten in Oekraïne. Dit zijn mensen die zich met extreem persoonlijk risico tegen de oorlog verzetten. Ze riskeren lange gevangenisstraffen, marteling of zelfs executie. Toch wordt hun stem helaas genegeerd, ook in het Westen.

 

 

Klimaatcrisis

 door 

Optimisme zonder hoop – het ultieme coping mechanisme?


De Nederlandse auteur Tommy Wieringa schreef een essay voor de Maand van de Filosofie in Nederland over de toestand van de wereld en de existentiële bedreiging van de klimaatcrisis. De titel van het werkje en meteen ook zijn belangrijkste boodschap voelt aan als een stomp in de maag: ‘Optimisme zonder hoop’.

 

 

Boekrecensie

 door 

Vasili Grossman: ‘Leven & lot’ – Robert Sapolsky: ‘Behave. Waarom we van nature goed en slecht zijn: een biologische blik’


Of toeval bestaat, weet ik niet. Feit is dat ik in dezelfde periode twee boeken herlezen heb, totaal verschillend (een roman en een wetenschappelijk werk) en toch gelijkaardig (alle twee handelen ze over goed en kwaad). Beide in hardcover mét leeslint (pure luxe), beide tellen bijna duizend pagina’s, dus perfect voor de toen nog lange grijze winterweken.

 

Geschiedenis

 door 

Lessen aardrijkskunde: over de toekomst van staatsgrenzen


De situatie in de wereld is ‘interessant’ genoeg om er weer een atlas bij te halen. Een artikel van journalist Jan Brachmann in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) heeft me ertoe aangezet. We parafraseren zijn visie, duiken in ons geografisch geheugen en stuiten op de grenstrauma’s.

 

DIENSTWEIGERING

 door 

Dienstweigering en desertie als fundamenteel verzet tegen militarisering en oorlog


Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een fors toenemende militarisering. Gewapende conflicten nemen overal ter wereld toe. Het geloof dat alleen nog een militaire strategie met sterk verhoogde defensiebudgetten en bewapening een einde kan maken aan ‘onveiligheid’ wint weer aan aanhang, de oorlogspropaganda doet de rest.

 

Artikel / Sahel

 door 

Thinking about the Sahel

Het is als een open deur intrappen: de instabiliteit in de hele Sahel, van de Atlantische Oceaan in het westen tot de Rode Zee in het oosten, is de afgelopen maanden alleen maar toegenomen. Vooral Burkina Faso, Mali en Niger dreigen weg te zinken in armoede, geweld en chaos.

 

EU / Militarisering

 door 

Under the Radar – Twenty years of EU military missions

In 2003 heeft de EU haar allereerste buitenlandse missie naar de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië gestuurd. In de ruim 20 jaar die sindsdien zijn verstreken, heeft de EU meer dan 40 operaties uitgevoerd in Europa, Afrika en Azië. Op dit moment zijn er nog 24 actief, waarvan 13 civiele en 10 militaire missies, die in dit verslag centraal staan, evenals één hybride missie.
 

De officiële doelstellingen van deze missies zoals conflictpreventie, versterking van internationale vrede en veiligheid, ondersteuning van de rechtsstaat en crisisbeheer zijn op zich uiteraard goed, maar in de praktijk loopt het vaak helemaal anders, blijkt uit een nieuw rapport van het Transnational Institute.

 

DIENSTWEIGERING

 door 

Wat gebeurt er met het recht op gewetensbezwaren in een Europa onder oorlogsdreiging?

Wereldwijd, maar ook in Europa pakken de oorlogswolken zich samen. Wat lange tijd bijna ondenkbaar leek, behoort sinds kort tot de new speak van regeringsleiders: oorlog als een ‘normale’ manier om conflicten op te lossen. Niet alleen in de oorlogvoerende landen Rusland en Oekraïne, ook elders is er sprake van oorlogsbereidheid, forse verhoging van militaire uitgaven en rekrutering, zelfs herinvoering van de dienstplicht, of uitbreiding ervan tot vrouwen. Het fundamentele mensenrecht van gewetensbezwaren tegen militaire dienst wordt hoe langer hoe meer uitgehold.

Het Europees Bureau voor Gewetensbezwaren (EBCO) publiceerde op 15 mei 2024, de internationale dag van gewetensbezwaren, zijn jaarverslag Conscientious Objection to Military Service in Europe 2023/24. Een overzicht.

 

RUSLAND

 door 

Messianisme en millenarisme van Rusland en van alle Russen, waar ze zich ook bevinden

De geschiedenis zal ons leren dat degenen die sinds 2014 niet zijn opgehouden met het aanwakkeren van het vuur van de Russisch-Oekraïense oorlog de tovenaarsleerlingen zijn die een doos van Pandora hebben geopend die het inferno van de ‘laatste dans van de grote nacht’ dreigt te ontsteken. Het Moskouse patriarchaat verspreid ondertussen documenten met een zorgwekkende inhoud, vindt Antoine Courban van de Libanese krant L’Orient-Le Jour.

 

Oorlog Oekraïne

 door 

Twee jaar na het begin van de oorlog: Connection e.V. en Pro Asyl bekritiseren de afwijzing van Russische dienstweigeraars

Twee jaar na de overval van Rusland op Oekraïne wijst het Duitse Bundeamt für Migration und Flüchtlinge (BAMF) nog steeds gevluchte Russische dienstweigeraars (zowel mannen als vrouwen) af en verplicht ze naar Rusland terug te keren. De Duitse middenveldorganisaties Connection e.V. en Pro Asyl zijn gealarmeerd door de motivering van het BAMF, dat het risico voor de Russische dienstweigeraars negeert om in een oorlog die in strijd is met het volkenrecht, te worden gerekruteerd.

 

Participation of unarmed pacifist forces in implementation of the Ukrainian peace formula

A statement, adopted by the general assembly of the Ukrainian Pacifist Movement on Saturday 24 February 2024.

 

Oorlog Oekraïne

 door 

Steun Russische en Oekraïense deserteurs en dienstweigeraars, ze saboteren de oorlog van onderuit

Oekraïense en Russische gewetensbezwaarden moeten bij ons asiel krijgen, vinden vredesactivisten Kornee van der Haven (Belgisch-Luxemburgse Quakers), Sam Biesemans (Europees Bureau Gewetensbezwaarden) en Ludo De Brabander (Vrede vzw). Dit opiniestuk verscheen ook op 2 januari in De Standaard.

 

KLIMAAT en MILITARISME

 door 

Climate Crossfire: ‘How NATO’s 2 percent military spending targets contribute to climate breakdown’

Over het verband tussen klimaatverandering en stijgende militaire uitgaven is al veel geschreven. In oktober publiceerde het Amsterdamse Transnational Institute (TNI), in nauwe samenwerking met enkele gespecialiseerde wapenonderzoekscentra, een onthutsend rapport. Als de 31 lidstaten van de NAVO de doelstelling realiseren om hun militaire uitgaven te laten groeien tot minimum 2 procent van het BBP (zoals de NAVO eist), zal dat zware repercussies hebben voor het klimaat. Met andere woorden de middelen die aan defensie worden besteed, kunnen niet worden ingezet voor de zo noodzakelijke klimaattransitie. Vooral in landen die nu al de zwaarste gevolgen dragen van de klimaatcrisis zullen de gevolgen dramatisch zijn.

 

AFRIKA

 door 

Afrika in kort bestek

Er is zeker geen reden om te vervallen in doemdenken en Afro-pessimisme, maar niemand kan er nog naast kijken dat enkele landen in West-Afrika de voorbije maanden in een zeer penibele situatie zijn terechtgekomen. Vooral in Mali en Burkina Faso wordt de toestand stilaan dramatisch. Maar ook dichterbij, in Tunesië, gaat het van kwaad naar erger, het land balanceert op de rand van het staatsbankroet. Een kort overzicht.

 

OOSTERSE KERKEN

 door 

What is behind Pope Francis’ appointment of the new prefect for the Eastern Churches?

Soms vraagt men zich af of er überhaupt nog wordt ingezet op een diplomatieke weg om de oorlog van Poetin en patriarch Kyrill tegen Oekraïne een halt toe te roepen, of minstens te bespreken. Toch blijkt de benoeming van aartsbisschop Claudio Gugerotti tot prefect voor de Oosterse kerken in die richting te wijzen. We delen met de lezer een artikel van Andrea Gagliarducci, een Italiaanse journalist van Catholic News Agency en Vaticaan-analist voor ACI Stampa.

 

LITERATUUR

 door 

Hoe de Krim-sonnetten van Adam Mickiewicz (1798-1855) Oost-Europa dichterbij brengen

Op de muur van de Haarlemmerweg 5a in de Nederlandse universiteitsstad Leiden staat een vreemde tekst geschilderd. De vorm doet veronderstellen dat het een gedicht is. De onderverdeling 4-4-3-3 en de eindrijmen verwijzen naar een sonnet. De auteur, Adam Mickiewicz, is voor de meesten onder ons een illustere onbekende van lang geleden – dat lezen we af aan de getallen 1798 en 1855, de geboorte- en sterftedatum. Leiden heeft sinds 1988 een stedenband met de Poolse stad Torún en werkte een ‘Poolse wandeling in Leiden’ uit die de wandelaar onder andere met het muurgedicht Bajdary confronteert.

 

OEKRAÏNE / OPINIE

 door 

Enerzijds, anderzijds – Bespiegelingen over de oorlog in Oekraïne

“Een keerpunt”, “het einde van een tijdperk” en “cruciale momenten”. Zulke woorden vallen vaak wanneer het over de oorlog in Oekraïne gaat, dit conflict laat op velen namelijk een diepe indruk achter. De Russische invasie zet ons ook aan het denken. Is dit conflict écht een keerpunt? Is het normaal dat de Vlaamse media uitgebreid verslag doen van deze oorlog en niet van conflicten in andere werelddelen? Heeft het Westen een impact gehad op (de aanloop naar) de Russische invasie?

Op deze vragen bestaat uiteraard geen pasklaar antwoord. Maar zoals vaak het geval is, ligt de waarheid ergens in het midden. Er is met andere woorden een enerzijds en een anderzijds. Deze reflecties zou ik graag delen.

OEKRAÏNE

 door 

How Russians are protesting the war in Ukraine from a totalitarian state

Sinds het begin van de Russische militaire invasie in Oekraïne hebben Russische burgers zich verzet tegen Poetins oorlog of wat officieel zelfs geen ‘oorlog’ mag heten. Ondanks de heersende censuur, de staatspropaganda en de forse boetes slagen mensen er toch nog in om op vaak subtiele manieren hun afkeer tegen de oorlog duidelijk te maken in het straatbeeld. Global Voices bracht een reeks foto’s bijeen van dit ‘stil’ protest.

OEKRAÏNE

 door 

Yurii Sheliazhenko: ‘War is a problem, not a solution’

Speech at the Brussels Peace Conference (19 May 2022)

We should challenge the stereotype of military victory insisting on historical truth that all efforts to conquer absolute power were failed painfully no matter how self-righteous conquerors were, that nobody can win everything even under pretext of good cause, that all power should be reasonable and fairly shared and, therefore, we can’t and don’t need to win, we can and need to win-win.

AFRIKA / OEKRAÏNE / RUSLAND

 door 

De Russisch-Oekraïense oorlog laat ook Afrika niet onberoerd, maar ‘ander’ perspectief kan verhelderen

Al ruim drie maanden overheerst de berichtgeving over de oorlog in Oekraïne het wereldnieuws, tenminste dat zijn wij toch geneigd te denken vanuit een Europees of westers perspectief. Alsof in andere continenten de aan de gang zijnde gewapende conflicten plotseling zouden zijn stilgevallen omdat er nu weer een oorlog op Europese bodem is losgebarsten en ook Europeanen op de vlucht moeten voor het brute oorlogsgeweld. Bovendien is Rusland als grootmacht al veel langer militair teruggekeerd in Afrika.

RUSLAND-AFRIKA

 door 

Waarom Afrikaanse landen zich liever niet bemoeien met de oorlog van Rusland

De verontwaardiging over de Russische inval in Oekraïne is niet overal even groot: in Afrika ziet het plaatje er anders uit. “We voelen ons als Afrikanen helemaal niet betrokken bij dit conflict.” Of biedt de inval Afrikaanse landen toch een nieuwe gelegenheid om zich af te zetten tegen westerse inmenging en bemoeienis? Een analyse door Kris Berwouts.

OEKRAÏNE

 door 

Mark Galeotti over Poetin

Mark Galeotti (1965) is werkzaam aan het Institute of International Relations in Praag en verbonden aan het Nederlandse platform Raam op Rusland. Hij is de auteur van het veelgeprezen De Vory. De Russische supermaffia en We moeten het even over Poetin hebben.

In Een kleine geschiedenis van Rusland, van de heidenen tot Poetin (Prometheus, 2020) beschrijft hij Rusland als “een land zonder natuurlijke grenzen, zonder eenduidige etnische achtergrond, zonder een echte centrale identiteit. En toch is het een van de machtigste landen op aarde, een hoofdrolspeler op het wereldtoneel met een rijke geschiedenis van oorlog en vrede, dichters en revolutionairen”.