Redactioneel 60
.
Recente berichtgeving CIMIC vzw
‘Vanaf heden kan je onze werking en onze gerenommeerde nieuwsbrief ook financieel ondersteunen. Dit waarborgt mee ons kwaliteitsvol aanbod en redactioneel werk. Het is ook mogelijk om per overschrijving te doneren op
BE38 1030 4369 8972.
Doneer naar keus voor CIMIC vzw! Alvast bedankt.’
Vredeswake Kapucijnenkerk, Antwerpen, maandag 3 maart
Op maandag 3 maart 2025 komt zuster Deema (44) van de Syrisch-christelijke gemeenschap van Deir Mar Moussa naar België. Ze is al meer dan 20 jaar lid van de gemeenschap en bracht de oorlog in het klooster ten noorden van Damascus door.
Hoe de woestijn een plek van belofte kan worden
Yellowcake, Little Boy
Kettingreacties die de geschiedenis een andere wending geven
Yellowcake, Little Boy is een voorstelling van Stijn Devillé in regie van Stijn Devillé en Christophe Aussems. In zijn nieuwe toneeltekst fileert Devillé de Belgische betrokkenheid bij de ontwikkeling van de atoombom en zoomt hij in op de ethische discussies onder Amerikaanse en Duitse wetenschappers, op het verscheurende leed van Japanse burgers en graaft hij zich in in de gewelddadige en vaak illegale mijnbouw in Congo, toen en nu.
‘When We See Us’ – Een eeuw pan-Afrikaanse figuratieve schilderkunst
Hoe hebben kunstenaars uit Afrika en haar diaspora het dagelijks leven in de afgelopen eeuw afgebeeld? Koyo Kouoh, directeur en hoofdcurator van Zeitz Museum MOCAA in Kaapstad en haar team hebben deze vraag proberen te beantwoorden met een baanbrekende tentoonstelling onder de titel ‘When We See Us’. Na Kaapstad en het Zwitserse Bazel is nu ook Brussel aan de beurt. BOZAR presenteert met trots deze caleidoscoop van pan-Afrikaanse figuratieve schilderkunst van de jaren 1920 tot heden. Nog tot 10 augustus.
Hoe extreemrechts de geschiedenis en de democratie vernietigt
Hoe extreemrechts de geschiedenis en de democratie vernietigt. Het gevecht rond begrippen. “Hitler was links, Lenin een liberaal”. Welke rol speelt ‘Geschichtspolitik’ in de strategieën van Nieuw Rechts en populisten?
Historicus Volker Weiss schreef er een markant boek over. “Rechts overschrijft het verleden en daarmee begint de aanval op het democratische heden”, is de samenvatting van zijn visie. Journaliste Julia Encke had een gesprek met hem in de Frankfuter Allgemeine Sonntagszeitung van 9 februari. We vatten het voor u samen.
Re-Conectando: Weaving the Mycelium of the Soul for Peace in Colombia (2)
Van 2018 tot en met 2023 begeleidde Heleen ter Ellen, oud-CIMIC-docent en -leerling, de Waarheidscommissie in Colombia met bijzondere workshops, genaamd: Re-Conectando: Laboratoria voor waarheid en verzoening in de buik van Moeder Aarde.
Dit proces was onder meer gebaseerd op het Werk dat weer Verbindt van Joanna Macy. Voor een nieuw te verschijnen boek over het belang van dit werk in de wereld van vandaag, schreef Heleen samen met haar collega’s een inspirerend artikel, met het mycelium als leidende metafoor. We brengen dit lange Engelstalige artikel in de CIMIC-Nieuwsbrief, opgesplitst in drie delen. Hieronder deel 2.
Rapport telt meer dan 120.000 illegale, gewelddadige pushbacks: duwen, slaan, laten sterven. ‘Dit is het Europese grensbeleid’
Pushbacks – het ‘terugduwen’ van migranten nadat ze irregulier de grens zijn overgestoken – zijn illegaal volgens internationaal en Europees recht. Toch zijn ze ondertussen gemeengoed geworden in Europese lidstaten. “Pushbacks zijn geen excessen of uitzonderingen, maar een dagelijkse praktijk aan de Europese buitengrenzen”, zegt Flor Didden, migratie-expert bij 11.11.11.
“Het is zo systematisch dat het duidelijk bewust beleid is. Ondanks de enorme bewijslast is zowel in Bulgarije als in Griekenland nog nooit een agent gestraft omdat hij zijn boekje te buiten ging. De facto zijn pushbacks vandaag gewoon het Europese migratiebeleid.”
De Europese Unie en de oorlog in de DRC: een nooit geziene onverschilligheid
De inname van Goma (Noord-Kivu) eind januari (en inmiddels ook Bukavu, Zuid-Kivu, midden februari) door de M23-rebellen en het Rwandese leger markeert een keerpunt in het al decennialang aanslepende conflict in het oosten van Congo. Ondanks enkele krachtige verklaringen blijft de Europese Unie grotendeels passief en steunt ze indirect Rwanda via economische akkoorden. De onmiskenbare fouten die door de Congolese regering zijn gemaakt, rechtvaardigen geenszins dat het Rwandese geweld nog wordt aangemoedigd. Het beleid van de EU, dat blijkbaar losstaat van elke realiteit, zou een gewelddadige kettingreactie kunnen uitlokken die de hele regio treft. Een analyse door Congo-experts Erik Kennes en Kristof Titeca.
Mozambique: Two Presidents, One Divided Nation
Maak je geen illusies: Mozambique blijft een land in een diepe meervoudige crisis, ondanks de inauguratie, op 15 januari, van Daniel Chapo (FRELIMO) als vijfde president van het bijna vijftig jaar onafhankelijke land en de aanstelling van een nieuw parlement. Hoewel de wijdverspreide beschuldigingen van massale verkiezingsfraude tijdens de verkiezingen van 9 oktober 2024 de directe aanleiding vormden voor de grootste politieke onrust sinds het einde van de burgeroorlog, begin de jaren 1990, brachten de vaak gewelddadige protesten diepgewortelde sociaaleconomische en politieke grieven aan het licht. Egídio Chaimite schreef een interessante analyse voor IPS.
White victimhood to G20: What’s behind Trump’s attacks on South Africa?
VS-president Donald Trump gaat tekeer tegen zowat de hele wereld, schoffeert bondgenoten en dreigt met hoge heffingen of sancties, maar zijn zeer harde aanval tegen Zuid-Afrika van begin februari zou ook wel andere redenen kunnen hebben. Al Jazeera geeft antwoorden op enkele prangende vragen.
The result of searching for eternal life
Maha Kumbh Mela is het grootste religieuze feest in het hindoeïsme. ‘Kumbh’ is Sanskriet voor kruik of pot. ‘Mela’ betekent viering en ‘maha’ is groot of uitzonderlijk. CIMIC-medewerker Ashok beschrijft waar het feest voor staat, maar ook hoe de hindoenationalistische politiek de complexe gevolgen van dit Indiase massagebeuren tracht te verdoezelen.
Klimaat en vrede: één strijd. Oproep aan de vredes- en klimaatbewegingen
Onze generatie staat voor grote uitdagingen. De klimaatcrisis tekent zich steeds duidelijker af, en gaat gepaard met een al even bedreigende crisis van de biodiversiteit. Het overleven van de menselijke beschaving zoals wij die kennen, staat op het spel. Het is een kwestie van hooguit enkele decennia als we het willen redden. Toch is er één risico dat zelfs nog groter is en dat nadrukkelijk terug op de voorgrond treedt: het gevaar van een kernoorlog. Een opiniestuk door Johan Malcorps en Tom Sauer, verschenen in Oikos.
Regeerakkoord schiet tekort op fiscale hervormingen en klimaatbeleid, maar biedt openingen naar beter
Een studie uitgevoerd door VITO, Kenter en EcoRes in opdracht van de Nationale Klimaatcommissie schatte in 2020 dat klimaatverandering tegen 2050 in België zal leiden tot extra kosten van bijna 9,5 miljard euro per jaar, wat neerkomt op ongeveer 2 procent van het BBP. Deze kosten worden voornamelijk toegeschreven aan extreme hitte, droogte en overstromingen.
Lisa Herzog: ‘De toekomst van werk. Van hiërarchie naar democratie’
De Duitse filosofe Lisa Herzog (°1983) zet in De toekomst van werk uiteen waarom arbeid democratischer georganiseerd moet worden. In het voorwoord bij de Nederlandse uitgave benadrukt ze dat het onderwerp de voorbije jaren nóg belangrijker geworden is: de coronacrisis met het bijbehorende thuiswerken heeft de arbeidswereld overhoopgehaald, de jongere generatie eist een andere work-lifebalans, de impact van AI op de werkvloer wordt voelbaar, enzovoorts.
De veranderingen zijn er, de vraag is hoe we die kunnen aansturen en welke risico’s er op ons afkomen. Haar overtuiging blijkt uit de oorspronkelijke Duitse titel: Die Rettung der Arbeit. Werk moet worden gered.
Vredeswake Kapucijnenkerk, Antwerpen, maandag 3 maart
Op maandag 3 maart 2025 komt zuster Deema (44) van de Syrisch-christelijke gemeenschap van Deir Mar Moussa naar België. Ze is al meer dan 20 jaar lid van de gemeenschap en bracht de oorlog in het klooster ten noorden van Damascus door.
Moussem Cities 2025: ISTANBUL
Met Moussem Cities richten Moussem en zijn Brusselse partners hun blik op een metropool met een rijke en cultureel diverse geschiedenis, waar artistieke vitaliteit een centrale rol speelt. Na eerdere edities gewijd aan onder andere Casablanca, Beiroet en Teheran, staat in 2025 Istanbul centraal.
Re-Conectando: Weaving the Mycelium of the Soul for Peace in Colombia (1)
Van 2018 tot en met 2023 begeleidde Heleen ter Ellen, oud-CIMIC-docent en -leerling, de Waarheidscommissie in Colombia met bijzondere workshops, genaamd: Re-Conectando: Laboratoria voor waarheid en verzoening in de buik van Moeder Aarde.
Dit proces was onder meer gebaseerd op het Werk dat weer Verbindt van Joanna Macy. Voor een nieuw te verschijnen boek over het belang van dit werk in de wereld van vandaag, schreef Heleen samen met haar collega’s een inspirerend artikel, met het mycelium als leidende metafoor.
(deel 1 van 3)
Schrijfster Dima Wannous over vreugde en waanzin: ‘De vrijheid overkwam ons als een storm. Maar hoe leeft men naast moordenaars?’
Dima Wannous (Damascus 1982) is een Syrische schrijfster en journaliste. Ze studeerde Franse literatuur aan de universiteit van Damascus en aan de Sorbonne in Parijs. Ze werkte ook in Beiroet waar ze schreef voor de kranten Al-Hayat en As-Safir en is vooral bekend door haar roman Al-Kha’ifun (The Frightened Ones; De opgejaagden, 2017), genomineerd in 2018 voor de Arabic Prize for Arabic Fiction. Sinds de oorlog in Syrië leeft ze in Londen.
Zuster Deema van Mar Moussa tijdens de synode in Rome: “Dieu au milieu des ruines”
Zuster Deema van de gemeenschap van Deir Mar Moussa in Syrië, komt naar België. Op maandag 3 maart zal ze deelnemen aan het Vredesgebed in de Kapucijnenkerk in Antwerpen en er een getuigenis brengen over hoop. We publiceren hier haar toespraak tijdens de boeteviering bij de start van de synode in Rome op 1 oktober 2024.
Lessen aardrijkskunde: over de toekomst van staatsgrenzen
De situatie in de wereld is ‘interessant’ genoeg om er weer een atlas bij te halen. Een artikel van journalist Jan Brachmann in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) heeft me ertoe aangezet. We parafraseren zijn visie, duiken in ons geografisch geheugen en stuiten op de grenstrauma’s.
Strongmen, and other bad ideas
Met de val van Goma, een miljoenenstad aan het Kivumeer in het oosten van Congo, kende de niet-aflatende oorlog in de regio van de Afrikaanse Grote Meren op zondag 26 januari 2025 een voorlopig triest dieptepunt. De rebellen van M23, hierbij volop gesteund door Rwanda, hebben de stad nu in handen. Het Congolese regeringsleger (FARDC) is grotendeels ontwapend of gevlucht, net als de VN-vredesmissie MONUSCO.
Southern Africa’s liberation movements have lost their political mojo
In heel Zuidelijk Afrika brokkelde in 2024 de electorale steun voor de voormalige vrijheidsstrijders en hun politieke bewegingen verder af. Het meest opmerkelijke feit was uiteraard het zware verlies van het ANC bij de verkiezingen van mei 2024. Tafi Mhaka, een Zuid-Afrikaanse politiek analist, schreef er een interessante bijdrage over voor Al Jazeera. Hij wijt de achteruitgang in de hele regio aan het onvermogen van die historische bevrijdingsbewegingen om na tientallen jaren onafgebroken aan de macht te zijn geweest een efficiënt bestuur te verzekeren dat het leven van gewone mensen verbetert.
Olga Karatch: “It is very difficult not to fall into despair, not to become bitter, and not to break, but Martin Luther King taught us that Darkness cannot drive out darkness; only light can do that”
Op vrijdag 13 september 2024 hield Olga Karatch van de Wit-Russische mensenrechtenbeweging Nash Dom (‘Our House’) een toespraak in de Berlijnse St. Marienkirche. Dit gebeurde precies 60 jaar na de beroemde preek van dr. Martin Luther King in dezelfde kerk, toen nog in Oost-Berlijn, een stad verdeeld door de Muur, en symbool van de Koude Oorlog. We publiceren hieronder haar integrale toespraak van hoop en geloof in volgehouden geweldloos verzet, zelfs in deze donkere tijden.
Oproep voor een drinkbare Schelde
Wandel mee tussen Gouy (Frankrijk) en Vlissingen van 22 april tot 23 mei 2025
Op 21 maart 2023, daags voor de Wereldwaterdag en net na de officiële opening van de eerste waterconferentie van de Verenigde Naties vond een alternatieve openingsceremonie plaats met inheemse en religieuze leiders aan de voet van de Engel der Wateren-fontein in Central Park, New York.
