Tags: oorlog

in memoriam

 door 

De dood van Rudi Friedrich (1963-2025) laat een enorme leegte achter


Connection e.V., de gespecialiseerde Duitse organisatie die wereldwijd dienstweigeraars en deserteurs juridisch en moreel ondersteunt, rouwt om het overlijden van haar medeoprichter, directeur en vriend Rudi Friedrich. Rudi kwam op maandag 14 juli 2025 tijdens een vakantie in Noord-Italië om het leven bij een bergwandeling in de buurt van het Comomeer. Toen een Italiaans bergreddingsteam hem terugvond, kon het alleen nog zijn dood vaststellen. Een in memoriam door Franz Nadler en Thomas Stiefel, Connection-medewerkers van het eerste uur.
 

Israël-Palestina

 door 

Gaza is starving – how Israel’s allies can go beyond words and take meaningful action


Volgens het VN-Mensenrechtenagentschap zijn er in de afgelopen zomer in Gaza meer dan duizend mensen gedood die op zoek waren naar voedsel. Hoewel dit cijfer wordt betwist door Israël en de Gaza Humanitarian Foundation, die is opgericht om hulpgoederen te verdelen, hebben 28 landen eind juli de ‘gruwelijke’ moord op Gazanen die op zoek waren naar voedsel veroordeeld.
Terwijl het Israëlische leger zijn aanval op de stad Deir al-Balah in het centrum van de Gazastrook voortzet, waaronder een aanval op de gebouwen van de Wereldgezondheidsorganisatie op 21 juli, waarschuwen VN-instanties dat de laatste levensaders van de belegerde strook aan het instorten zijn.
 

Israël-Palestina

 door 

Israel’s ‘refuseniks’: a growing number of soldiers are refusing to serve in Netanyahu’s war on Gaza

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het Israëlische leger (IDF) opgedragen het offensief tegen Gaza-stad nog op te voeren, ondanks interne en internationale veroordelingen. Te midden van beschuldigingen van de International Association of Genocide Scholars dat Israël een genocide pleegt, werden op dinsdag 2 augustus ongeveer 40.000 reservisten opgeroepen om zich te melden voor dienstplicht. Nog eens 90.000 reservisten moeten tegen het einde van het eerste kwartaal van 2026 worden gemobiliseerd. Maar uit rapporten blijkt dat het aantal reservisten dat bereid is die orders te aanvaarden, afneemt.
 

Filosofie

 door 

Ernst Bloch: ‘Verzet en Vrede’ (deel 2)


Vandaag de dag is het woord ‘hoop’ niet meer uit de lucht. Iedereen kan het gebruiken of invullen zoals hij of zij dat wilt. Het woord eist in elk geval een plaats op. Er wordt ook geflirt met het getal 80. 80 jaar vrede na een halve eeuw oorlog. En wij gedenken, ‘hoopvol’. Wie nu 80 is, heeft die Europese vrede meegemaakt, de oorlogen net niet. Maar over welke vrede hebben we het, en waar vonden intussen de vele ‘andere’ bloedige en dodelijke oorlogen plaats, waarvan de meesten onder ons geen weet hebben?
 

Filosofie

 door 

Ernst Bloch: ‘Verzet en Vrede’ (deel 1)


Vandaag de dag is het woord ‘hoop’ niet meer uit de lucht. Iedereen kan het gebruiken of invullen zoals hij of zij dat wil. Het woord eist in elk geval een plaats op. Er wordt ook geflirt met het getal 80. 80 jaar vrede na een halve eeuw oorlog. En wij gedenken, ‘hoopvol’. Wie nu 80 is, heeft die Europese vrede meegemaakt, de oorlogen net niet. Maar over welke vrede hebben we het, en waar vonden intussen de vele ‘andere’ bloedige en dodelijke oorlogen plaats, waarvan de meesten onder ons geen weet hebben?
 

 

Congo

 door 

New investigation suggests EU trader Traxys buys conflict minerals from DRC


Uit een nieuw onderzoeksrapport van de NGO Global Witness blijkt dat de internationale grondstoffenhandelaar Traxys, een miljardenbedrijf met hoofdzetel in Luxemburg, coltan heeft aangekocht dat vanuit Congo (DRC) naar Rwanda werd gesmokkeld. In 2024 heeft Traxys zelfs 280 ton coltan uit Rwanda gekocht, blijkt uit douanedocumenten die Global Witness heeft kunnen inzien.
Een analyse van de handelsgegevens en getuigenissen van twee coltansmokkelaars suggereren dat een aanzienlijk deel van de coltan die Traxys in Rwanda heeft gekocht, verband houdt met de voortdurende oorlog in het oosten van Congo. De M23-rebellen en hun Rwandese bondgenoten houden het conflict gaande ten koste van onnoemelijk leed van de burgerbevolking.

 

 

India - Pakistan

 door 

India, Pakistan and The Day After


Begin mei kende het al lang sluimerende conflict tussen India en Pakistan over het beheer van de noordelijke regio Kasjmir weer een bloedige opflakkering. Even leek het er zelfs op dat beide kernwapenstaten tot een escalerende oorlog zouden komen waarbij ook de inzet van kernwapens werd overwogen. Op 10 mei 2025 bereikten beide aartsvijanden dan toch een wapenstilstandsakkoord na een bemiddeling door de VS. Een analyse door C. Rammanohar Reddy, een journalist van The India Forum.
 

 

Congo

 door 

The rising spotlight on coltan: Understanding its strategic importance and role in the Eastern Congo conflict


In de afgelopen twintig jaar is er waarschijnlijk geen moment geweest waarop er zoveel over coltan is gesproken als nu. Begin van de jaren 2000 werd coltan wereldwijd onder de aandacht gebracht en vaak ten onrechte afgeschilderd als dé belangrijkste oorzaak van de oorlog in Oost-Congo. Een nieuw IPIS-onderzoeksrapport biedt inzicht in het strategisch belang en de rol van coltan vandaag in de context van het aanslepende conflict in het oosten van Congo en de geopolitieke strijd om zeldzame grondstoffen tussen de EU, de VS, Japan, China en Rusland.

 

 

religie / Syrië

 door 

‘Wanneer God tranen verzamelt en de dorst lest’.
Gebed voor vrede en meditatie over Genesis 21, 8-21

Op maandag 3 maart ging de Syrische zuster Deema voor in de vredeswake in de St-Franciscuskerk aan de Ossenmarkt in Antwerpen. Zuster Deema groeide op in Homs in een christelijk gezin met een Syrische vader en een Libanese moeder. In haar studententijd kwam ze in contact met de spiritualiteit van de jezuïeten en leerde ze het woestijnklooster Deir Mar Moussa kennen.

 

Conflict

 door 

De erfenis van geweld: hoe trauma zich vastzet in onze genen


Grootschalige conflicten zijn terug van nooit weggeweest. En al te vaak leggen ze weer de kiem voor nieuwe conflicten in de toekomst. Omdat het onrecht niet wordt rechtgezet en hele bevolkingen verweesd achterblijven, zonder hulp of verhaal. En wat doe je dan, als iedereen getraumatiseerd is en nieuwe generaties moeten opgroeien met de kwetsuren?
Heel vaak blijft het onrecht gewoon voortduren en etteren de wonden innerlijk verder, lang nadat de fysieke wonden genezen zijn (als er al geen permanente lichamelijke schade is die het leven nog moeilijker maakt). Dat dit alles psychologisch zware littekens achter laat, zal niemand verwonderen. Maar nu is bewezen dat er zelfs genetische gevolgen zijn.

 

Congo / OPINIE

 door 

De Europese Unie en de oorlog in de DRC: een nooit geziene onverschilligheid


De inname van Goma (Noord-Kivu) eind januari (en inmiddels ook Bukavu, Zuid-Kivu, midden februari) door de M23-rebellen en het Rwandese leger markeert een keerpunt in het al decennialang aanslepende conflict in het oosten van Congo. Ondanks enkele krachtige verklaringen blijft de Europese Unie grotendeels passief en steunt ze indirect Rwanda via economische akkoorden. De onmiskenbare fouten die door de Congolese regering zijn gemaakt, rechtvaardigen geenszins dat het Rwandese geweld nog wordt aangemoedigd. Het beleid van de EU, dat blijkbaar losstaat van elke realiteit, zou een gewelddadige kettingreactie kunnen uitlokken die de hele regio treft. Een analyse door Congo-experts Erik Kennes en Kristof Titeca.

 

OPINIE

 door 

Klimaat en vrede: één strijd. Oproep aan de vredes- en klimaatbewegingen


Onze generatie staat voor grote uitdagingen. De klimaatcrisis tekent zich steeds duidelijker af, en gaat gepaard met een al even bedreigende crisis van de biodiversiteit. Het overleven van de menselijke beschaving zoals wij die kennen, staat op het spel. Het is een kwestie van hooguit enkele decennia als we het willen redden. Toch is er één risico dat zelfs nog groter is en dat nadrukkelijk terug op de voorgrond treedt: het gevaar van een kernoorlog. Een opiniestuk door Johan Malcorps en Tom Sauer, verschenen in Oikos.

 

Syrië

 door 

Zuster Deema van Mar Moussa tijdens de synode in Rome: “Dieu au milieu des ruines”


Zuster Deema van de gemeenschap van Deir Mar Moussa in Syrië, komt naar België. Op maandag 3 maart zal ze deelnemen aan het Vredesgebed in de Kapucijnenkerk in Antwerpen en er een getuigenis brengen over hoop. We publiceren hier haar toespraak tijdens de boeteviering bij de start van de synode in Rome op 1 oktober 2024.

 

Geschiedenis

 door 

Lessen aardrijkskunde: over de toekomst van staatsgrenzen


De situatie in de wereld is ‘interessant’ genoeg om er weer een atlas bij te halen. Een artikel van journalist Jan Brachmann in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) heeft me ertoe aangezet. We parafraseren zijn visie, duiken in ons geografisch geheugen en stuiten op de grenstrauma’s.

 

Congo-Rwanda / OPINIE

 door 

Strongmen, and other bad ideas


Met de val van Goma, een miljoenenstad aan het Kivumeer in het oosten van Congo, kende de niet-aflatende oorlog in de regio van de Afrikaanse Grote Meren op zondag 26 januari 2025 een voorlopig triest dieptepunt. De rebellen van M23, hierbij volop gesteund door Rwanda, hebben de stad nu in handen. Het Congolese regeringsleger (FARDC) is grotendeels ontwapend of gevlucht, net als de VN-vredesmissie MONUSCO.

 

OPINIE / Wit-Rusland

 door 

Olga Karatch: “It is very difficult not to fall into despair, not to become bitter, and not to break, but Martin Luther King taught us that Darkness cannot drive out darkness; only light can do that”


Op vrijdag 13 september 2024 hield Olga Karatch van de Wit-Russische mensenrechtenbeweging Nash Dom (‘Our House’) een toespraak in de Berlijnse St. Marienkirche. Dit gebeurde precies 60 jaar na de beroemde preek van dr. Martin Luther King in dezelfde kerk, toen nog in Oost-Berlijn, een stad verdeeld door de Muur, en symbool van de Koude Oorlog. We publiceren hieronder haar integrale toespraak van hoop en geloof in volgehouden geweldloos verzet, zelfs in deze donkere tijden.

 

DIENSTWEIGERING

 door 

Dienstweigering en desertie als fundamenteel verzet tegen militarisering en oorlog


Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een fors toenemende militarisering. Gewapende conflicten nemen overal ter wereld toe. Het geloof dat alleen nog een militaire strategie met sterk verhoogde defensiebudgetten en bewapening een einde kan maken aan ‘onveiligheid’ wint weer aan aanhang, de oorlogspropaganda doet de rest.

 

OPINIE

 door 

‘Veiligheid omvat meer dan militaire macht’

De herdenking van de Wapenstilstand van 1918 confronteert ons willens nillens met actuele gewapende conflicten. Dat zijn er ruim 170. Wapenstilstand vereist diplomatie, en laat dat nu net een terrein zijn dat ondergefinancierd is. Ook ons eigen land investeert in wapens in plaats van vrede. De volgende regering wil dit nog versterken. De vredesbewegingen en het sociale middenveld waarschuwen voor de nieuwe wapenwedloop die ten koste gaat van onze sociale zekerheid en gezondheidszorg.

 

Israël-Palestina / Long read

 door 

As a former IDF soldier and historian of genocide, I was deeply disturbed by my recent visit to Israel

Als je werkelijk wil weten hoe ‘destructief recht’ werkt en je een inzicht wil krijgen in de gruwel van Gaza momenteel, moet je zoals steeds de zeer verstandige Omer Bartov lezen. Verdoe je tijd dus niet met Grunberg- en Brusselmans-gezever. Lees deze absolute must long read!
Christophe Busch, directeur Hannah Arendt Instituut
“This is the logic of endless violence, a logic that allows one to destroy entire populations and to feel totally justified in doing so. It is a logic of victimhood – we must kill them before they kill us, as they did before – and nothing empowers violence more than a righteous sense of victimhood.”

 

Soedan

 door 

‘Barely anyone left’: Sudan’s El-Fasher devastated by fighting

Sinds de oorlog tussen het Soedanese regeringsleger SAF en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) in april 2023 in volle hevigheid losbarstte, is de situatie voor de burgerbevolking alleen maar dramatisch verergerd. Meer dan 10 miljoen mensen zijn inmiddels op de vlucht voor extreem geweld en honger. De ergste humanitaire ramp ter wereld, die zich voor de ogen van de wereldgemeenschap afspeelt, heeft in september even de aandacht getrokken van de jaarlijkse Algemene Vergadering van de VN in New York. Maar op het terrein gaat de oorlog onverminderd verder: de hoofdstad van Noord-Darfur, El Fasher, een stad van 2 miljoen inwoners, dreigt nu ook in handen te vallen van de RSF, de gevolgen zijn niet meer te overzien.

 

LITERATUUR

 door 

Navid Kermani: “Wat ik leerde toen ik mijn vader waste”

Navid Kermani is voor mij geen onbekende schrijver. Ik ontmoette hem – fictief – voor het eerst in zijn boek ‘Ungläubiges Staunen, über das Christentum’, vertaald als ‘Goddelijke kunst’. Daarin vertelt hij in een hoofdstuk uitgebreid over zijn ontmoeting met Paolo D’all Oglio in Mar Musa. Nadien ontmoette ik in Cori (Italië) een compagnon de route van Paolo, zuster Frederike, die bevriend is met Navid Kermani en vol lof en respect over hem sprak. Zelf leerde ik Paolo (indirect) kennen door Barabara Mertens, met wie ik samen het ‘testament’ van Paolo, ‘Amoureux de l’Islam, croyant en Jésus’ vertaalde. Er is dus een merkwaardig spoor, een lijntje: Paolo, Navid, Frederike, Barbara, en mezelf.

EU / Militarisering

 door 

Under the Radar – Twenty years of EU military missions

In 2003 heeft de EU haar allereerste buitenlandse missie naar de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië gestuurd. In de ruim 20 jaar die sindsdien zijn verstreken, heeft de EU meer dan 40 operaties uitgevoerd in Europa, Afrika en Azië. Op dit moment zijn er nog 24 actief, waarvan 13 civiele en 10 militaire missies, die in dit verslag centraal staan, evenals één hybride missie.
 

De officiële doelstellingen van deze missies zoals conflictpreventie, versterking van internationale vrede en veiligheid, ondersteuning van de rechtsstaat en crisisbeheer zijn op zich uiteraard goed, maar in de praktijk loopt het vaak helemaal anders, blijkt uit een nieuw rapport van het Transnational Institute.

 

Israël

 door 

Israël, quo vadis?

Wat in Gaza en Israël gebeurt, is catastrofaal. De feiten zijn bekend, de slachtoffers worden geteld, maar de verschrikkelijke onmenselijke ravage gaat verder, in elk geval in één richting. Daarom verplicht het ons om dieper te graven, want belangrijke voor- en naoorlogse Joodse filosofen draaien zich nu toch om in hun graf: Emmanuel Levinas (‘Gij zult niet doden!’), Martin Buber (‘Ich und Du’), Franz Rosenzweig (‘De Ster van de Verlossing’, de weg van de dood naar het leven), de tot het protestants-christendom bekeerde Eugen Rosenstock (‘Het wonder van de taal’, ‘Wanneer volken voor elkaar niet aanspreekbaar zijn, zijn ze in oorlog’). En laten we Hanna Arendt en Elie Wiesel niet vergeten.

 

DIENSTWEIGERING

 door 

Wat gebeurt er met het recht op gewetensbezwaren in een Europa onder oorlogsdreiging?

Wereldwijd, maar ook in Europa pakken de oorlogswolken zich samen. Wat lange tijd bijna ondenkbaar leek, behoort sinds kort tot de new speak van regeringsleiders: oorlog als een ‘normale’ manier om conflicten op te lossen. Niet alleen in de oorlogvoerende landen Rusland en Oekraïne, ook elders is er sprake van oorlogsbereidheid, forse verhoging van militaire uitgaven en rekrutering, zelfs herinvoering van de dienstplicht, of uitbreiding ervan tot vrouwen. Het fundamentele mensenrecht van gewetensbezwaren tegen militaire dienst wordt hoe langer hoe meer uitgehold.

Het Europees Bureau voor Gewetensbezwaren (EBCO) publiceerde op 15 mei 2024, de internationale dag van gewetensbezwaren, zijn jaarverslag Conscientious Objection to Military Service in Europe 2023/24. Een overzicht.